Yemek Sepeti çalışanlarının, düşük fiyatlara karşı başlattığı hareket devam ediyor.
1 Ocak’ta başlayan aksiyonlar kontak kapatma, iş yavaşlatma halinde gelişti. Kuryeler firmanın İstanbul Şişli’de bulunan genel merkezi önünde birçok defa basın açıklaması yaptı. Personellerin kampanyası ve basın açıklamalarına çok sayıda sanatçı ve siyasetçi katılırken, toplumsal medyada da dayanak bildirileri yayınlandı.
İŞÇİLERİN 4 TALEBİ KABUL EDİLMEYİNCE HAREKETLER DURMADI
Ancak tüm bunlara karşın çalışanların talebi olan 5 bin 500 lira maaş, prim ve yan haklar, haklarını arayan emekçi ve kurye işten atılmaması, iş kolunun derhal nakliyeciliğe geçirilmesi ve sendikal faaliyet garanti altına alınması, şirket tarafından kabul edilmedi. Bu nedenle aksiyonlar devam ediyor.
Yemek Sepeti emekçilerinin hareketleri sırasında ok sayıda personel iş bıraktı. İsmini açıklamak istemeyen bir Yemek Sepeti personelinden edindiğimiz bilgilere nazaran, 1 Şubat’tan beri Yemek Sepeti emekçilerinin yüzde 30’u ya iş bıraktı ya da esnaf kurye modeline geçiş yaptı. Kaynağın verdiği bilgilere nazaran Yemek Sepeti’nde 8 bin emekçi çalışıyor. Yüzde 30’u ise 2 bin 400 personel demek.
‘SAATTE 4 SİPARİŞ TESLİM ETME ZARURİLİĞİ VAR’
Yemek Sepeti Personel Komitesi Sözcüsü Kaan Gündaş, aksiyonların başlama sürecini şöyle anlattı: “1 Şubat Günü Yemek Sepeti’nin genel merkezi önünde çalışanların en temel 4 talebi üzerine bir basın açıklaması ve aksiyon gerçekleştirildi. Bu hareketin akabinde depolardan 30 temsilciyle bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda işi yavaşlatma kararı alındı. Burada kontak kapatmanın sonuç vermeyeceği; bu karşı esnaf kuryelerin siparişleri götürebileceği, bütün kuryelerin buna ikna olamayacağı ve bu hareketin verimsiz hale gelebileceği lisana getirildi.
1 SAATTE 4 SİPARİŞ MECBURİLİĞİ
Yemek Sepeti bir saat içerisinde 4 tane siparişi teslim etme zorunluluğunu koyuyor. Bu talebin hayli güç bir tarafı var: Kuryeler sürat yapma durumunda kalıyor. Öte yandan bir siparişi en az 15 dakikada teslim etme mecburiliği da var. Münasebetiyle aksiyonlara başlarken, bu işi yavaşlatırsak, saatte 4 sipariş yerine 3, 2 ya da 1 sipariş teslim edersek ve bir siparişi 15 dakika yerine 25-30 dakikada götürürsek şirketi zayıflatır diye düşündük. Daha sonra hem sendika hem Yemek Sepeti personel komitesi, depoları dolaşarak bu stratejiyi anlatmaya ve buna dönük olarak makul hareketlere girişti. Bu sırada paralel olarak devam eden diğer aksiyonlar oldu.”
‘EYLEMLERİN YAPILDIĞI GÜNLERİN ORTASI AÇILDI, PERSONELLER DEMORALİZE OLDU’
“Bu hareketler devam ettikçe ister istemez katılan personel sayısı da azaldı” diyen Gündaş, şöyle devam etti: “Eylemlerin yapıldığı günlerin ortası da açıldı. Sendikayı güçlendirmek için sağlıklı kuralların yaratılmış olduğu bir durum içerisinde yanlış taktikler izlenerek personellerin demoralize olmasının önü açılmış oldu. Bu bir son değil. Depolarda hala temsilciler var. Sendikalaşma hala devam ediyor. Nevzat Aydın Twitter’da açıklama yaptığında, direkt depo temsilcisi çalışanların stratejisini amaç almıştı. Bu da sendikalı depo personellerin aldıkları kararın doğruluğunu kanıtlıyor. Süreç bu halde gelişti. Yemek Sepeti’nde hala yüzlerce sendikalı (TÜM TİS) personel var. Tahminen 1 Şubat düzeyinde değil lakin bir sendikalaşma dalgası var.”
‘YÜZLERCE KİŞİ İŞTEN ÇIKTI’
Yüzlerce çalışanın ayrıldığını belirten Gündaş, şunları söyledi: “Şirket tarafında çıkarılan olmadı. Bu hususta çok dikkat ediyorlar. Hareketlere katılan, iş yavaşlatan birçok kuryeye tutanaklar verildi lakin işten çıkarmalar olmadı. Bunları daima görüyorduk. Pratik taktikleridir. Kuryeler şu anda taban fiyat alıyorlar. Minimum fiyat alırken, bir yandan da karda ve kışta motor sürüyorlar. Bir yandan sürat ve performans baskısı yüzünden hayatlarını tehlikeye atıyorlar. Yaralanabiliyor ve ölebiliyorlar. Önemli sakatlıklar geçirebiliyorlar. Bu nedenle kuryeler, ‘asgari fiyatla bunu yapacağıma, çıkarım daha inançlı bir işte minimum fiyat kazanıp hayatımı idame ederim’ diyor. Bir yandan da ‘yeni çalışacağım iş yerinde beni buradaki üzere aşağılamazlar, daima tutanaklar yazdırmaz ve beni mobbinge maruz bırakmazlar’ diye düşünüyorlar.
İstifa eden arkadaşlarımız var fakat bütün depo temsilcisi arkadaşlarla açıklamaya çalıştığımız şey şu: Biz istifa edecek olan arkadaşlara, ‘sizden sonra gelecek olan arkadaşlara da sendikalı ve toplu kontratlı bir iş yeri bırakmak istiyoruz. Hasebiyle Yemek Sepeti’ndeki bütün kuryeler depo emekçisi arkadaşların temel korkusu hem kendilerini sendikalı ve toplu iş kontratlı bir rejime, çalışma istemine geçmek için çaba etmek olmalı hem de kendilerinden sonra geleceklere de Yemek Sepetini bu tip kazanımlara bırakmalı. Yüzlerce kişi iş bıraktı ya da esnaf kurye modeline geçti.”
‘MUHATAP SANATKARLAR DEĞİL, EMEKÇİLER OLMALI’
Yemek Sepeti aksiyonlarına birçok ‘kamu figürü’nün takviye verdiğine değinen Gündaş, siyasi parti temsilcilerinin hareketleri gereğince gündeme getirmediklerini vurguladı:
“Mustafa Sarıgül, YETERLİ Parti İstanbul Vilayet teşkilatı, CHP milletvekilleri ve Haluk Levent geldi. Biz açıkçası şöyle düşünüyoruz. Yemek Sepeti Genel Merkezi önüne gelmiş olan HDP Milletvekili Züleyha Gülüm hariç öbür siyasi partilerin ne mecliste ne devirlik basın açıklamalarında ne de parti meclislerinde hiçbir formda sendikalaşmak isteyen bir personelin işten atılmasına karşı yahut toplu kontrat talep ettiği için mobbinge uğrayan emekçinin anayasal hakkını savunmaya dönük rastgele bir açıklama yaptıklarını gördük.
Sayın Züleyha Gülüm personel dostu bir milletvekili. Türkiye’nin sanatkarlarının sermayeye karşı emek tarafında olduklarını belirtmeleri, buna dönük olarak dayanışma sergilemek istemeleri epeyce hoş. Lakin dayanışmanın birtakım sonları olduğu kanaatindeyim. Yemek Sepeti personelleri şirkete karşı makul bir uğraş verirken, bu uğraşın öznesinin kendileri olduğunu unutmamak gerekiyor.
Yemek Sepeti personelleri sendikalaşmak istiyor. Neden sendikalaşmak istiyor? Tam da bu türlü bir muhataplık sorunu yaşamamak için sendikalaşmak istiyor. Zira emekçileri temsil edecek kurum sendikanın kendisidir. Hasebiyle Türkiye’nin çeşitli sanatkarları ve kamu figürleri olağan ki çalışanlarla dayanışmalarını açıklamalı. Fakat kendileri kişisel olarak sendikanın yerine koyamazlar. Koymamalılar. Burada öznesi olması gereken emekçiler ve şirketle görüşmesi gereken de yeniden personeller olmalı. Çeşitli çabalarda ortaya tanıdık sokarak problemlerin çözülmesinin emekçinin lehine sonuçlanmayacağını düşünüyoruz. Münasebetiyle ortaya tanıdık sokma metodu değil sınıf çabası metodunu tercih ediyoruz.”
