Tadı ve aromasıyla Van ile özdeşleşen otlu peynirin kilosunun fiyatı artmaya devam ediyor. Sirmo, mendê, hêliz, nane ve kekik üzere 20’yi aşkın ot çeşidiyle üretimi yapılan peynir, ekonomik kriz, kuraklık, yayla yasakları, yem ve saman fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle son bir yılda yaklaşık yüzde yüz zamlandı. Geçtiğimiz yılın Mart aylarında kilosu 100 ila 130 lira ortasında satılan peynir, bu yıl başından itibaren 170 ila 220 liraya kadar yükseldi. Van Peynirciler Çarşısı esnafı, peynirin fiyatındaki artış nedeniyle satış yapamamaktan keder yandı. Yurttaşlar ise, yüksek fiyatlar nedeniyle peyniri alamamaktan şikayetçi.
SATIŞLAR AZALDI
Mezopotamya Haber Ajansı’nda yer alan habere nazaran, Van Peynirciler Çarşısı Esnafı Lideri Hasan Kayhan, kış aylarında üretimin azalması ve maliyetlerin yükselmesi nedeniyle fiyatların arttığını söyledi. Artırımlardan esnafların sorumlu tutulmasına karşı çıkan Kayhan, “Sanki Wan peynirinin fiyatını biz esnaf yükseltiyoruz üzere algı yaratılıyor. Katiyen bu türlü bir şey yok. Zira peyniri üreten beşerler artık bunu değerliye mal ediyor. Yem, elektrik ve yakıt nedeniyle bu eseri ucuza vermeleri mümkün değil. Bu gün peynirin fiyatı 170 ile 200 TL ortasında satılıyor ancak bu fiyata satmamıza karşın hiçbir şey kazanamıyoruz. Bize çok yüksek fiyata geliyor. Bizim de kiralarımız, işçi fiyatı, elektrik ve su üzere masraflarımız var. Peynirci esnafı olarak şu an çok büyük dertler yaşıyoruz. Günlük satışlarımız durma noktasına geldi. Peynir çok değerli olduğu için beşerler artık alamıyor” diye konuştu.
‘VANLILAR WAN PEYNİRİNİ YİYEMİYOR’
Ümit Şirvan isimli esnaf, satışların geçtiğimiz yıla oranla önemli oranda düştüğünü tabir etti. Şirvan, “Ekonomik krize ve işsizliğe ek olarak Van Büyükşehir Belediyesi’nin kiralara artırım yapacağı haberini aldık. Kiralara gelecek artırımlarla birlikte durumlar daha da berbatlaşacak. Peynir değerli olduğu için satın alamıyoruz. Pahalılık yalnızca otlu peynirle alakalı değil. Burada sattığımız öbür peynir ve eserler de çok değerli. Bütün eserlere artırım geldi. Vatandaş evvelce ‘aç kalırsak, bir ekmeğimiz ve peynirimiz var’ diyordu lakin artık o denli bir şey kalmadı. Wanlılar artık Wan peynirini yiyemez hale geldi. Bunun nedeni enflasyon ve her gün gelen zamlardır. Günlük satışlarımız ekonomik kriz ve artırımlar nedeniyle yarı yarıya kadar düştü. Artık buranın halkına peynir satamıyoruz. Yalnızca dışarıdan gelen yerli turistlere satış yapabiliyoruz” sözlerini kullandı.
Çarşıda 60’tan fazla esnafın olduğunu aktaran Şirvan, şöyle devam etti: “Belediyenin buradaki dükkanlara yüzde 100 artırım yapacağı haberi geldi. Bu artırımı duyan iş yeri sahipleri de kendi kiracılarına baskı yapmaya başladılar. Şu an 5 bin lira kira veren esnaf, önümüzdeki günlerde gelecek kira artırımıyla 10 bin lira verecek. Bu durumda esnaf nasıl kazanacak? Çalışanların maaşları, elektrik ve su üzere masrafları nasıl ödeyecek? Esnaf bu durumda kapısına kilit vurmak zorunda kalacak.”
KİRA ARTIŞLARINA REAKSİYON
Peynirciler Çarşısı’nda yaklaşık 4 yıldır esnaflık yaptığını aktaran Mehmet Can, “Öldürmeyen Allah, süründürüyor’ diye bir kelam var. Biz şuan tam bunu yaşıyoruz” dedi. İşsizliğe karşın kiralarının arttırılmak istenmesine karşı çıkan Can, “Sattığımız peynirden kiramızı dahi çıkartamıyoruz. Mal alamıyorum, aldığımız malı da satamıyoruz. Zira vatandaşın peynir alacak durumu yok. Şuan satışlarımız yüzde 100 düşmüş durumdadır. Ekonomik kriz tüm esnafı ve vatandaşı olumsuz etkiledi” diye konuştu.
Ramazan Avcı isimli peynir üreticisi ise, arpa, yem ve saman fiyatlarına gelen artırımların peynir fiyatlarının artmasına neden olduğunu söz etti. Avcı, “Ürettiğimiz eserler artık biz üreticileri kurtarmıyor. Kendi malımızı artık satamıyoruz. Esnafın elinde para olmadığı için bizden eser alamıyor. Şayet yemin fiyatı düşük olsaydı biz de peyniri ucuza mal edip, ucuz bir halde satardık. Hem biz hem esnaf hem de vatandaş çıkarlı çıkardı. Yapılan artırımlar nedeniyle zincirleme olarak herkes olumsuz etkileniyor” diye konuştu. (HABER MERKEZİ)
