Rusya’nın NATO ve ABD’yle Donbass üzerinden yaşadığı krizde Ukrayna’ya özel operasyon kararı alması sonrasında, ülkeye Belarus üzerinden giren askerlerin Çernobil Nükleer Santrali’ni de ele geçirmesi tartışma yarattı. Ukraynalı ve ABD’li yetkililer tesisin Rus askerlerinin denetimine geçmesi üzerine ‘güvenlik’ ikazları yapmalarına karşın, uzmanlara nazaran Çernobil’in ele geçirilmesi Moskova’nın askeri stratejisi kapsamında geldi. Çernobil’in stratejik yerine ve Kiev’e yakınlığına dikkat çeken uzmanlar, Ukrayna ordusunun da ay başında bölgede gerçek mermilerle tatbikat yaptığını hatırlattı.
1986’da dünyanın şahit olduğu en büyük nükleer felaketlerden birine sahne olan ve hâlâ az ölçüde radyasyon sızdıran santral, dün gece saatlerinde Ukrayna ulusal muhafızlarıyla çatışmaların akabinde Rus askerlerinin denetimine geçti.
UKRAYNA’DAN ‘AVRUPA’YA SAVAŞ İLANI’ ÇIKIŞI GELDİ
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Lider Yardımcısı Mihayl Podolyak, haberi “Rusların büsbütün anlamsız saldırısı sonrasında Çernobil nükleer santralinin inançlı olduğunu söylemek imkânsız. Bu, Avrupa’nın bugün karşılaştığı en büyük tehditlerden biri” kelamlarıyla duyurdu. Podolyak, santralde nükleer atığın tutulduğu alanın ne durumda olduğunu bilmediklerini söylerken, Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy de, “1986’daki trajedinin tekrarlanmaması için askerlerimiz hayatlarını feda ediyor. Bu, tüm Avrupa’ya savaş ilanıdır” dedi. Ukrayna İçişleri Bakanlığı yetkilisi Anton Heraşenko ise atık deposuna yönelik rastgele bir atağın ‘Ukrayna, Belarus ve AB ülkelerine radyoaktif toz bulutu gitmesi’ manasına gelebileceğini söyledi.
ABD ‘REHİNELER OLMASINI’ KINADI
Beyaz Saray sözcüsü Jen Psaki de, Çernobil nükleer atık depolama tesisi işçisinin Rus askerleri tarafından ‘rehin alındığına’ dair haberler geldiğini söyledi. Psaki, “Rus askerlerinin şu anda Çernobil işçisini rehin tuttuğuna dair inandırıcı haberler bizi öfkelendiriyor. Nükleer atık tesislerini bakımını sağlamak ve korumak için gereken rutin kamu hizmeti eforlarını sona erdirebilecek bu yasadışı ve tehlikeli rehin alma, açıkçası inanılmaz derecede telaş korkutucu ve büyük ölçüde telaş vericidir. Bunu kınıyor ve özgür bırakılmalarını talep ediyoruz” dedi.
ABD’Lİ YETKİLİ: EMEL KİEV’E İLERLEMEK
Bu açıklamaların ve haberlerin toplumsal medyada ‘yeni bir nükleer facia’ tasa yarattığı gözlenirken, askeri uzmanlar Çernobil’in, Rus askerlerinin Ukrayna’ya Belarus sonundan giriş yaptığı nokta ile başşehir Kiev ortasında, stratejik bir noktada bulunduğuna dikkat çekti. AP’ye konuşan üst seviye bir Amerikan istihbarat yetkilisine nazaran ise ABD, Rusya’nın Kiev’in 130 kilometre kuzeyinde bulunan Çernobil’deki askerleri ile başşehre ilerlemeyi planlıyor; Ukrayna’nın doğusundaki ve güneyindeki birliklerinin bu rotada ilerleyecek askerlerle buluşması hedefleniyor.
RUS KAYNAK: NATO’YA İLETİ VERİLMESİ HEDEFLENİYOR
AP ajansına konuşan bir Rus güvenlik kaynağı ise Rusya’nın Çernobil’i, ‘krize askeri müdahalede bulunmaması için NATO’ya ileti vermek’ hedefiyle denetim etmek istediğini söyledi.
‘ÇERNOBİL’İN ZİYAN GÖRMESİ RUSYA’NIN ÇIKARINA DEĞİL’
Endişeli Bilim İnsanları Birliği (Union of Concerned Scientists – UCS) isimli kâr maksadı gütmeyen örgütün yöneticisi Edwin Lyman, “Çernobil’deki tesislerin rastgele birinin hasar görmesinin Rusya’nın çıkarına olacağını düşünemiyorum” dedi. AP ajansına konuşan Lyman, bununla birlikte, 2000’den beri faal olmayan tesisteki kullanılmış yakıt deposundaki soğutma pompalarına verilen elektriğin kesilmesi yahut depolama tanklarının hasar görmesi halinde felaket sonuçlar yaşanabileceği ihtarında da bulundu.
ALMANYA İKTİSAT BAKANI: RUSYA’NIN ÇERNOBİL’DEN BİR GERECE GEREKSİNİMİ YOK
Almanya Başbakan Yardımcısı ve iktisat bakanı Robert Habeck de, nükleer silah sahibi Rusya’nın rastgele bir maksatla kullanmak için Çernobil’den nükleer gerece gereksiniminin olmayacağını söyledi.
UAEK: UKRAYNA BİZE HASAR OLMADIĞI KONUSUNDA BİLGİ VERDİ
Uluslararası Atom Gücü Kurumu’ndan (UAEK) dün yapılan açıklamada da, Ukrayna’nın operasyonel olan nükleer santrallerinin inançlı bir biçimde çalışmayı sürdürdüğü, Çernobil’deki atık deposunda da rastgele bir hasar yaşanmadığı bilgisi verildi. UAEK’dan yapılan açıklamada, Ukrayna’nın kendilerine bölgenin silahlı güçlerin denetimine geçtiği fakat tesiste rastgele bir vefat yahut yıkım yaşanmadığı konusunda bilgi verdiği belirtildi.
UKRAYNA ORDUSU TATBİKAT YAPMIŞTI
1986’da yaşanan nükleer felaketten sonra kapatılan Çernobil’i yakınındaki Pripyat kasabası, kısa müddet öncesine kadar bir turizm merkezi haline gelmiş durumdaydı. Son olarak Ukrayna askerlerinin şubat ayı başında bölgede gerçek mermilerle tatbikat yaptığı haberleri gelirken, Çernobil alanına giriş Rusya’nın harekat buyruğundan bir hafta evvel büsbütün yasaklanmıştı. (DIŞ HABERLER)
