Türkiye bir haftayı aşkın müddettir, bir defa daha göçmen/sığınmacı tartışmalarının içinde. Bu mevzuda kapağı esasen daima aralık duran Pandora’nın kutusu, hepimizin gözleri önündeki kanırtmalarla hayli açıldı ve alışılmış siyasetin de gündemine girdi. Birinci günlerde temkinli bir aralıkta duran, bir tıp sessiz yatıştırıcılık rolü üstlenmeye çalışan iktidar matbuatı da artık büyük oranda husustan kaçamıyor ve tartışmaların dizginlenemez hararetine uygun biçimde tavır ‘çeşitlendiriyor’. Erdoğan ve Bahçeli’deki temkinli lisan değiştirmelerin de bilhassa birtakım gazete ve televizyonlarda tesiri olduğu görülüyor.
Yakın vakte dek esas iki yol izleniyordu:
1. Türkiye’nin göç idaresi konusundaki ‘başarısını’ anlatmak.
2. Mevcut ortamın kışkırtılmış bir reaksiyoner ortam olduğunu söyleyerek kimi siyasi aktörleri ve harici güçleri suçlamak.
Şimdilerde bu ikisine bir üçüncü yol eklenmiş durumda:
3. Tamam, elbette bir sorun var, birtakım adımlar atılmalı, ancak iktidar da aslında bunun farkında, yeni adımlar atacak…
Bu üçüncü tavrı önemsemek gerekli. Çünkü Erdoğan ve Bahçeli’nin sözlerindeki tedrici değişimin, bir zikzak olmaktan öte, bir yeni siyaset arayışı olduğuna dair işaret de veriyor.
Örneğin Sabah’ta Melih Altınok, pazar günkü yazısında, ‘puslu hava’dan, ‘yabancı düşmanlığı ateşi’nden, ‘zehirli linç dumanı’ndan kelam ediyor. Bu husustaki hassaslığının boyutunu ise pek çok kere iktidara yakın basının akınlarına bahis olmuş Nevşin Mengü’ye verdiği dayanakla gösteriyor:
“Dün de sıkıntıyı anlamak için farklı bir bakış açısı sunmaya çalışan gazeteci Nevşin Mengü’yü ‘Tacizi normalleştiriyorsun’ diyerek şeytanlaştırıyorlardı…”
Fakat Altınok tıpkı yazıda, şunu da söylüyor:
“… iktidardan hudutları daha inançlı hale getirmesini istemek, mecburî sığınmacıların entegrasyon çalışmalarını teşvik etmek, demografik dengeyi bozmamak için alınan önlemleri sorgulamak son derece legal bir yer…”
Bu yatıştırma çok yarar etmemiş olacak ki sonraki gün köşesine şu notu düşüyor:
“Bu akşam saat 21.00’de aHaber’de İstanbul’da göçün yönetiminden sorumlu olan Vilayet Müdürü Bayram Yalınsu’ya tüm bu argümanları soracağım.”
Nihayet dünkü (20 Nisan) yazısında, bu programda edindiği izlenimleri aktarıyor. Bu defa puslu, dumanlı, ateşli tamlamaların yerine şöyle tabirler var: ‘Seyahatleri ve yerleşimleri müsaadeye bağlı, ‘hareket serbestileri keyfi değil’, ‘750 bölge yabancılara yasak’, ‘yardımlar AB fonundan’…
Ama en önemli iletisini sona bırakıyor: “Gördüğüm kadarıyla iktidar cephesi önümüzdeki periyot sığınmacıların sonlandırılması ve geri dönüşlerine taban yaratılması siyasetini daha sıkı uygulamaya kararlı.”
Salih Tuna’nın Davutoğlu’nu, Mahmut Övür’ün Kılıçdaroğlu’nu eleştirmekten ibaret yazıları bir yana, Sabah’ta hiç kimse göçmen konusunda yazmaya yanaşmazken Melih Altınok’un çabasını dikkate almalı tabi.
Yeni Şafak’ta Yasin Aktay örneğin, hususa Altınok kadar vakıf olmadığını gösterecek biçimde yazıyor tıpkı 20 Nisan günü: “Göçmen ekseriyetle nispeten daha yeterli ülkelere yönelir. Bugün Türkiye’nin daha celbettiği göçmen sayısı bir bakıma da Türkiye’nin yaşadığı gelişimle paralel gelişiyor.”
Nitekim gazetesi de tıpkı gün şu manşetle çıkmış: Nasıl başardınız!
Manşetteki soruyu soran dünya ülkeleri imiş. Yeni Şafak’a nazaran “Dünya Türkiye’den mülteci takviyesi istiyor… onlarca ülke ve memleketler arası kuruluş Türkiye’nin kapısını çalıp bilgi ve takviye talep ediyor.”
Fakat dünkü bu manşetin akabinde bugünkü (21 Nisan) Yeni Şafak’ın birinci sayfasında göçmenlerle ilgili hiçbir haberin yer almaması dikkat çekiyor.
Star’da, Türkiye’de, Akit’te mevzudan kaçma, başta Erdoğan olmak üzere sonlu sayıda ‘yetkili’nin demeçlerinden öte yorum yapmama eğilimi dikkat çekiyor.
O halde matbuattan, iktidarın bu sıkıntıdaki tavrına ait elde en kıymetli data olarak Melih Altınok’un müşahedeleri kalıyor: Sığınmacıların sonlandırılması ve geri dönüşlerine yer yaratılması konusunda daha sıkı uygulamalar… Cem Küçük de Habertürk TV’de benzeri bir çerçevede konuşuyordu dün.
Enflasyon konusunda baharı, yazı, öteki yılı işaret ederek girişilen vakit kazanma ve sabır eksenli siyaset, Suriye savaşının sonuna işaret eden bir menzille sığınmacılar konusunda da denenecek ve ‘göndermeyeceğiz’ telaffuzundan kalıcı olarak vazgeçilecek –mi sanki?
