DUVAR – Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri olarak bugün son iş dünyasına seslenen Simone Kaslowski, 3 yıllık misyon müddetine ait bir değerlendirmede bulundu. Devamında Covid-19 salgının iktisattaki yerleşik yaklaşımları, yapıları, iş kısmını, globalleşme anlayışını derinden sarstığı, iklim krizinin tüm yüküyle insanlığın gündemine oturduğu, jeopolitik çatışmaların sertleştiği bir sarsıntılı geçiş devrinde olunduğunu anlatan Kaslowski, “Kuzeyimizde sonuçları 10 yıllara yayılabilecek bir savaş sürüyor. Türkiye’nin önünde yapılması gereken kıymetli tercihler var. Yeni yol haritalarının çizilmesi gerekiyor” dedi.
‘DİJİTALLEŞME DALGASI YAKALANMALI’
Ekonomik tabloya değinen Kaslowski, Türkiye’nin geleceğinin, bilimi ve insani gelişmeyi birinci sıraya koymaktan, kapsayıcı ve sağlam kurumlar inşa etmekten geçeceğini, ayrıyeten başta eğitim siyasetleri olmak üzere dijitalleşme dalgasının yakalanması gerektiğini tabir etti.
‘DEĞİŞİMİN ESASLI OLACAK’
Kaslowski, salgın ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde, dünyada geçen 30-40 yıla hâkim olan anlayışların, yaklaşımların ve hatta dinamiklerin değişeceğinin görülebildiğini, değişimin esaslı olacağından kuşku etmediklerini, bu değişimin ögelerini hakikat anlamak ve tarafı âlâ belirlemek zorunda olduklarını söyledi. İktisadı güçlü olmayan ülkelerin dünyadaki tesirinin daha da azalacağı bir yere hakikat gidildiğine işaret eden Kaslowski, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aynı vakitte siyasi ve stratejik bakış açısıyla yapılan tercihlerin ekonomik hesapların önüne geçtiği tarihi bir global yine yapılanma anındayız. Jeopolitik telaşların, ideolojik tersliklerin ve daha dışa kapalı ekonomik bölgeselleşme anlayışlarının ön plana çıkabileceği bir an bu. Tasamız, Türkiye’nin bu dönüşüm anına ve dünya iktisadında gördüğümüz enflasyon artışına, tedarik zincirlerinin tekrar kurgulanmasına ve iklim değişikliğine karşı geliştirilen yeşil dönüşüm projelerinin taleplerine hazırlıksız yakalanması. Tüm dünyada, kalkınma siyasetlerinde, dijitalleşme ile birlikte çevreci ve kapsayıcı büyük bir dönüşüm gerçekleşiyor. TÜSİAD, bu mevzuyu daima gündemde tuttu ve taraf gösterici raporlar yayımladı, çalışmalar gerçekleştirdi. Türkiye bu treni de yakalayabilir.”
‘TÜRKİYE ELİNDEKİ REZERVLERİ SÜRATLE ERİTMEKTE’
Kaslowski, büyüme ile kalkınma ortasındaki farklara işaret ederek, “Son periyotta Türkiye elindeki tüm rezervlerini süratle eritmekte. Bunların kısa müddette tekrar biriktirilmesi hiç de kolay olmayacak. Döviz rezervlerimizin yanı sıra su, orman, ağaç, zeytinlik ve insan kaynakları rezervlerimizi tüketiyoruz” tenkidinde bulundu.
Susuzluğun yaratacağı göç, ormansızlığın getireceği çölleşme, en yetişkin ve maharete sahip insanların yurt dışına gitmesiyle oluşacak çoraklaşmanın aslında ekonomiyi düşünürken en başta akla gelmesi gereken ögelerden sayılması gerektiğini belirten Kaslowski, “Yüksek enflasyon beklentisi içinde, döviz kurundaki belirsizlik ve rezerv erimesi nedeniyle maliyet hesabı yapamayan, öngörüde bulunamayan bir özel dal lakin acil durumla ilgilenebiliyor. Lakin bunu aşmamız gerektiğine içtenlikle inanıyorum” dedi.
‘UCUZ EMEĞE DAYALI KALKINMA MODELİ UYGULANAMAZ’
Kaslowski, Türkiye’nin gelişmişlik seviyesinde bir iktisatta, ucuz emeğe ve düşük standartlara dayalı ihracat yoluyla kalkınma modelinin uygulanamayacağını tabir ederek, 21. yüzyılın piyasa ve teknoloji gerçekleri ucuz emekten çok, yetişmiş ve düzgün eğitimli iş gücü ile verimlilik üzerine inşa edilmiş ekonomileri öne çıkardığını lisana getirdi.
‘BUGÜNKÜ DURUM ÇOK HAZİN’
Simone Kaslowski, çabucak herkesin Türkiye’nin besinde kendine yeten dünyadaki 7 ülkeden birisi olduğunu duyarak ve bundan gururuyla büyüdüğünü aktararak, bugünkü gerçeğin o nedenle kendisine çok dokunaklı geldiğini belirtti.
Gıda eserlerindeki ithalata ve ailelerin besin bütçesine olumsuz tesirine işaret eden Kaslowski, “Makroekonomik dengelerimizi bir an evvel sağlıklı bir noktaya getirdikten sonra endüstride olduğu üzere tarımda da kapsamlı bir tekrar tasarım ve yapılanma eforu içine girmek zorundayız. ‘Dövizimiz var’ diyerek ithalatla dertlerimizi giderme imkanlarımızın giderek daraldığı bir konjonktüre de zati çoktan girdik. Âlâ ki Türkiye’nin gerçek bölümü bu derecede esnek ve dirayetli” değerlendirmesinde bulundu.
‘BELKİ DE DOLAR SONRASI BİR FİNANS DÜNYASI TASAVVUR ETMEYE BAŞLAMALIYIZ’
Rezervler üzerindeki tasarrufların uzun erimde, doların tahtını sarsmasının mümkün olabileceğine dair bir tartışma başladığına dikkati çeken Kaslowski, “Belki de ‘dolar sonrası’ bir finans dünyasını tasavvur etmeye başlamamız gerekecek” dedi.
‘TÜRKİYE ÖZGÜRLÜKLER KONUSUNDA SÜRATLE RESTAROSYONA GİTMELİ’
Kaslowski, Avrupa Birliği’nde yaşanan jeopolitik dönüşümün Türkiye açısından da değerli sonuçlar yaratacağını aktararak, şunları kaydetti:
“Ancak hala derin bir kriz içindeki AB-Türkiye münasebetlerinin sırf jeopolitik nedenlerle düzeleceğini beklemek yanlıştır. Yeni periyodun demokratik ve otoriter sistemler ortasındaki rekabet ve hatta uğraşın de derinleşeceği bir periyot olması ihtimali yüksektir. Bu durumda başta Avrupa Birliği olmak üzere, transatlantik ortaklarımız ile alakaların gelişmesi için Türkiye’deki hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, ferdî haklar, niyet ve söz özgürlükleri üzere bahislerde silkinmek, süratle onarıma gitmek ve ülke demokrasisini tahkim etmek gerekecektir.”
Avrupa Birliği üyeliğinin, stratejik maksat olarak korunma ve ilerletilmesi gerektiğini vurgulayan Kaslowski, “Bu üç yıl boyunca tüm çalışmalar, temaslar, edindiğim yeni dostlarla yaptığımız konuşmalar, esasen bildiğim bir gerçeği bana bir kere daha öğretti. Toplum olarak yaşadığımız derin duygusal dalgalanmalara karşın Türkiye’nin yeri Batı dünyasındadır” diye konuştu.
Kaslowski, Türkiye’nin Atatürk prensipleri ışığında ilerlemesi ve gelişmesi yolunda çalışmasının, TÜSİAD’ın her vakit ana doğrultusu olacağını vurguladı. (EKONOMİ SERVİSİ)
