Ukrayna’nın işgaline reaksiyon gösterdikleri için tehdit edildiklerini belirten Amsterdam’daki Rusya Ortodoks Kilisesi rahipleri, Fener Rum Patrikhanesi’ne katılma kararı aldı. Kilise kurulu, dört rahip ve diyakozun bu kararına takviye vererek, cemaatin de 26 Mart’ta yapılacak toplantıda din adamlarını takip etmelerini tavsiye etti.
Hollanda’daki Ortodoks kilisesi cemaati, Rusya Ortodoks Kilisesi manevî önderi Patrik Kirill’den, Ukrayna’nın işgaline son verilmesi tarafında bir davette bulunmasını talep eden bir bildiri hazırlamıştı. Lakin Patrik Kirill, Ukrayna’nın işgaline tam takviyesini açıkladı. Bunun üzerine Hollanda’daki kilisenin cemaati ve rahipleri, Patrik Kirill’in işgale takviye veren tavrını kabul etmediklerini belirtti.
BBC Türkçe’nin Lahey muhabiri Yusuf Özkan’ın haberine nazaran cemaat, Lahey’deki Rusya Ortodoks Piskoposu Elisey’e, işgale yönelik dayanağı nedeniyle artık ayinlerde Patrik Kirill’in isminin anılmayacağını bildirdi. Kilisede, ayin öncesi manevi başkan patriğin ismini anmak bir gelenek. Bu yapılmazsa kilisenin bölüneceği tarafında bir inanış var.
Nederlend Dagblad gazetesine nazaran, kilisesinin bu kararı üzerine, Lahey’deki Piskopos Elisey, geçen pazar günü ayin öncesi Rusya Büyükelçiliği’ne ilişkin diplomatik plakalı bir araçla Amsterdam’daki kiliseye geldi. Zira, şayet kilisede piskopos varsa, doğal olarak ayinlere o başkanlık ediyor. Elisey’in davranışını “baskın ve göz dağı” olarak kıymetlendiren Amsterdamlı din adamları, Patrik Kirill’in ismini anmamakta ısrar etti. Bu misyonu öbür cemaatten olan bir rahip yerine getirdi. Piskopos Elisey’in, özel sohbette rahiplerin bu tavrının “sadece kilise için değil Rusya Dışişleri Bakanlığı için de telaş kaynağı olduğu ve Moskova’nın kiliseyi dikkatle izlediğini” söylediği belirtildi.
Geçen salı günü de Kilise duvarlarına Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin simgesi olarak kabul edilen “Z” harfi çizildi.
Amsterdam’daki 4 rahip ve diyakoz, “Hem Rus devleti hem de piskopos tarafından baskı altına alındıklarını” savunarak, ruhsal olarak inançlı bir ortam bulunmadığı gerekçesiyle oybirliğiyle Rusya Ortodoks Kilisesi’nden ayrılma kararı aldı. Amsterdamlı din adamları, Fener Rum Patrikhanesi’nin temsilcisi olan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg Metropolitan Athenagoras’ın piskoposluğuna dahil edilmeleri için başvurdu. Metropolit, başvuruyu değerlendirmeyi kabul etti ve Başpiskopos Elisey’den yasal bir tahliye mektubu talep etmeyi kararlaştırdı.
KİLİSE BİR MÜHLET KAPALI KALACAK
Kilise kurulu, din adamlarının Rusya Ortodoks Kilisesi’nden ayrılma kararına dayanak vererek, cemaatin de onları izlemesi teklifinde bulundu. Bu teklif, 26 Mart’ta yapılacak özel bir toplantıda pahalandırılacak. Bu toplantıya kadar kilise, güvenlik gerekçesiyle kapalı kalacak.
Ukrayna Ortodoks Kilisesi’ne 2019 yılında bağımsızlık verilmesi nedeniyle Fener Rum Patrikhanesi ile Rusya Ortodoks Kilisesi ortasında ortaya çıkan tansiyonun, Amsterdam Kilisesi’nin kararıyla daha da artacağı belirtiliyor. Periyodun Ukrayna Devlet Lideri Petro Poroşenko, 2019’daki seçimleri öncesi geniş halk dayanağı sağlamak bağımsızı kilise hayalini gerçekleştirmek için harekete geçmişti.
UKRAYNA ORTODOKS KİLİSESİ 2019’DA BAĞIMSIZLIĞINI KAZANDI
Yüzyıllardır Moskova Patrikhanesi’ne bağlı olan Ukrayna Ortodoks Kilisesi, 5 Ocak 2019’da Fener Rum Patriği Bartholemeos tarafından imzalanan “tomos” isimli kararname ile bağımsızlığını kazandı. Bu karar Moskova Patrikhanesi ile Fener Rum Patrikhanesi ortasındaki münasebetleri kopma noktasına getirdi. Moskova, bağımsızlık kararını tanımadığını açıkladı. Uzmanlar, bunun sıradan bir dini uyuşmazlık değil, “Rusya ile Batı’nın Ukrayna’yı kendi eksenine çekme çabasının bir parçası” olarak değerlendirmişti.
İstanbul ve Moskova’daki patrikhaneler ortasında yetki tartışması da sürüyor. Ortodoks dünyasında “eşitler ortası birinci” (primus inter pares) kabul edilen Fener Rum Patrikhanesi, kiliselere bağımsızlık tanıma hakkını sadece kendisinde görüyor. Moskova ise, Fener Rum Patrikhanesi’nin yetkilerini aştığını, bağımsızlık kararının kiliselerin kendi içinde alınması gerektiğini savunuyor. (BBC Türkçe)
