DİYARBAKIR – Amed Emek ve Demokrasi Platformu, 21 Şubat’ın Dünya Anadil Günü münasebetiyle Dağkapı Meydanı’nda açıklama yaptı. HDP milletvekilleri İmam Taşçıer, Remziye Tosun, Vilayet Eşbaşkanları Zeyyat Ceylan ve Gülistan Atasoy, DEVA Vilayet Lideri Cihan Ülsen’in de katıldığı açıklama Kürtçenin Kurmanci ve Kirmanckî lehçelerinde yapıldı. Açıklamayı, Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (Eğitim Sen) Diyarbakır 2 No’lu Şubesi yöneticileri Fezih Zirek ve Semra Birtane okudu.
Açıklamaya katılanlar ellerinde Kürtçenin her iki lehçesinde yazılmış “Anadilde eğitim bütün halkların hakkıdır”, “21 Şubat Anadil Günü kutlu olsun” pankartları ve dövizler taşıdı.
‘HALKIN KİMLİĞİNİ LİSAN BELİRLİYOR’
Açıklamada konuşan Fesih Zirek, lisanın halkların kimliğini oluşturduğunu söyledi. 21 Şubat’ı Dünya Anadil Günü ilan eden UNESCO’nun datalarına nazaran, dünya üzerinde 7 bin lokal lisandan günümüzde lakin 5 bin adedinin konuşulduğu bilgisini paylaşan Zirek, Türkiye’de 18 lisanın yok olmakta ya da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekti.
UNESCO’ya nazaran çocuklar ortasında konuşulmayan lisanın “ölü dil” sayıldığını vurgulayan Zirek, meskende ve etrafta, toplumda konuşulan lisanın her ne kadar eğitim lisanı olmasa da anadil kabul edildiğini kaydetti. Zirek, “Ulus olma yolundaki bir toplumun bütün iş ve bağlantılarında kullandıkları lisan, o toplumun anadilidir. Anadilinden farklı olarak öğrenilen ve bağlantıda kullanılan lisanlar anadil üzere değildir. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde anadilde eğitim bireyin temel hakkı olarak kabul edilmekte ve anadilde eğitim hakkının engellenmesi de en büyük insan hakları ihlallerinden biri olarak görülmektedir” diye konuştu.
‘DİL YASAKLARI ÇOCUKLARI ETKİLİYOR’
Demokratik ve ekonomik ilerlemenin, bir toplumun ekonomik ve toplumsal kalkınması için kültürel ve dilsel imkânların önünün açılmasıyla gerçekleşeceğini belirten Zirek, şunları söyledi: “Ülkemizde bilhassa anadili Kürtçe, Arapça, Lazca, Ermenice, Hemşince, Çeçence, Süryanice ve gibisi olan çocuklar, lisanlarını unutmakta ve öğrenememekteler. Bu türlü bir iklimde 21 Şubat Dünya Anadil Günü’nü kutlamaktayız. Yasaklanan bu lisanlar herkesten çok çocukları etkilemektedir.”
Anadilin çocukların bilimsel, pedagojik ve insancıl eğitimi açısından değerini vurgulayan Zirek, “Bu temel haktan çocukları yoksun bırakmak olumsuz sonuçlar doğuracağı üzere, onların ömürlerinde da makus tesirler bırakacaktır” dedi.
Zirek, Kürt çocuklarının girdikleri imtihanlarda muvaffakiyet sıralamasında sonlarda yer almasının anadilde eğitim alamamalarından kaynakladığının altını çizerek, “Bu halkların bahtı değildir, elbette değişecektir. Anadolu ve Mezopotamya toprakları tarihî olarak birçok kültüre, lisana ve medeniyete beşiklik yapmıştır. Ancak yüzyıllardır anadil üzerinde yürütülen siyasetler yüzünden bu topraklar çölleşmeye hakikat gitmektedir. Anadilde eğitim talebi ırkçılığın saldırısına maruz kalmaktadır. Anadilde eğitime karşı gelmek, bilime karşı gelmektir. Milyonların bu talebine karşılık ‘ülke bölünecek’ savının bir karşılığı olmamakla birlikte bu yasal talebin hiçbir tehlikesi yoktur” sözünü kullandı.
‘ALDATICI BİR KAÇ ADIMLA ÇÖZÜLMEZ’
Anadilde eğitim istediklerini söyleyen Zirek, şöyle konuştu: “Yasakçı ve asimilasyoncu politikalarınızdan vazgeçin. Hem pedagojik hem de politik isteğimiz anadilde eğitim olması ve her halkın kendi anadiliyle eğitim almasıdır. Birkaç aldatıcı adımla bu sorun çözülmez. Yalnızca eğitim lisanının değil, bütün kurum ve kuruluşlarda; sıhhatte, belediyelerde anadilin önünün açılması gerekiyor. Tüm kamu hizmetlerinin ana lisanda verilmesinin gayretimizin özü olduğunu ve bu gayrete sahip çıkmaya ve yükseltmeye devam edeceğimizi bir defa daha belirtmek isteriz.”
Kürt kamuoyuna da seslenen Zirek, şunları söyledi: “Her ne kadar Kürtçenin yaşaması anadil eğitimine bağlı olsa da toplumun lisanına sahip çıkması gerekiyor. Öteki taraftan elbette biliyoruz ki bu yalnızca şahıslar ve kurumlarla olmaz. Sahiplenme de lisanı ölmekten kurtaran bir durumdur ve lisanı konuşarak ve kullanarak yaşatabiliriz. Bu istek ve dileklerle bütün halkların Dünya Anadil Günü’nü kutluyor ve bugünün bütün halklarda bir lisan şuuru yaratmasını umut ediyoruz. Lisanımızı seviyoruz, bu yüzden Kürtçe konuşalım, okuyalım ve yazalım.” (DUVAR)
