Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi, Ceza Hukuku Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Hasan Sınar, her geçen gün artan dijital dolandırıcılık hadiselerine karşı 5 temel teklifte bulundu.
Hasan Sınar, dolandırıcılıkta aslolanın mağduru zayıf noktasından yakalamak olduğunu lisana getirerek, başına gelen bir olayı örnek gösterdi. Toplumsal medya üzerinden ulaşan kişinin avukat üzere davranıp, pahalı ‘meslektaşım’ biçiminde hitap ettiğini lisana getiren Sınar, “Benimle ilgili birçok ayrıntıya hakimdi. Onun için de birinci etapta, bir meslektaşınızın sizinle ilgili bir suiistimali önlemek için yardımcı olmaya çalıştığını düşünüyorsunuz. Bu türlü bir durumda birinci yapılması gereken kapımızı yeterli kilitlemek. Gerçekten bir kere tıklama yaptıktan sonra başınıza gelebilecekler olağanüstü üzücü. Mümkün durumlarda hukuk yolları mevcut olmakla birlikte bir sefer korunmak, bin tedaviden evladır” dedi.
Hasan Sınar, milyonlarca insanın kullandığı toplumsal medya ortamında düzmece hesaplarla kendini gerçek bir kişi üzere gösteren ve direkt irtibat kurabilen hesaplara ‘dikkat edin’ ikazında bulundu. Toplumsal medya üzerinden gelen bilgilerin gerçekliğinin de kesinlikle çok düzgün denetim edilmesi gerektiğine işaret eden Hasan Sınar, “Gördüğünüz her ihtarın üzerine balıklama atlamayın. Dolandırıcılar ile çarçabuk muhatap olabiliriz. Bize gönderilen rastgele bir direkt bildirinin sahibinin takip edilmesi ve izlenmesi ve güvenliğinden emin olduktan sonra bağlantıya geçilmesi gerekiyor. Şayet en ufak bir soru işareti yaşıyorsanız derhal engelleyin ve size ulaşım imkanını ortadan kaldırın” tavsiyesinde bulundu.
Dolandırıcıların yollarını her geçen gün geliştirdiğini vurgulayan Hasan Sınar, hesapların ele geçirilmesinin en sık rastlanan durum olduğunu lisana getirdi. Sınar, “Yakınlarınızla yaptığınız özel yazışmaları uzun mühlet saklamayın, bunları takip ederek, çok rahatlıkla, aranızdaki özel hitap formlarına kadar taklit edebiliyor, size istediklerini yaptırabiliyorlar. Yani bildirileri silmek, fazla bildiri bırakmamak da âlâ bir korunma usulü olabilir. Kendilerini polis, savcı yahut hâkim üzere tanıtarak insanları dolandıranların, gaye aldıkları bireyle ilgili özel bilgileri elde ettiklerini ve sonra buna dayalı olarak olayı kurguladıklarını görüyoruz” sözünü kullandı.
Dolandırıcıların, insanları en zayıf noktalarından yakalayabilmek için daha sofistike formüller kullandıklarına dikkat çeken Hasan Sınar şöyle devam etti: “İki şey kullanıyorlar. Birincisi endişeyi kullanıyorlar. Bir terör örgütüyle ilişkilendirme savı hepimiz için kaygı vericidir. Bu mevzuda kolluk güçleriyle iş birliği yapmaya yönlendiren bir davranış motivasyon olarak kullanılıyor. İkincisi ise içimizdeki o aç gözlülüğü kullanıyorlar. İngilizlerin ‘bedava öğlen yemeği olmaz’ diye hoş bir kelamı vardır. Şayet birileri durduk yere size faturalarınızın indirileceğini, içinde ikram ya da para üzere bir gelir elde edeceğinizi söyleyerek, şahsî bilgilerinizi isterse asla inanmayın. Bu hayatta, kimse kimseye bu türlü bir şey vermez. Bilhassa telefonda hiç kimseye ferdî bilgilerinizi teslim etmeyin.”
Dijital yayın yapan, telekomünikasyon ya da internet sağlayıcısı firmaların kampanyalarına bilhassa dikkat edilmesi ihtarında bulunan Hasan Sınar, vatandaşların kesinlikle bu türlü bir hizmetin olup olmadığını denetlemesi gerektiğine değindi. Sınar, “Böyle bir kampanya olduğuna dair telefon aldığınızda çabucak harekete geçmeyin, hangi firma ise evvel onlarla bağlantıya geçip, bu türlü bir kampanyalarının olup olmadığını sorun. Şayet bunu yaparsanız muhtemel bir dolandırıcılık hadisesi ortaya çıkmış olur. Nitekim bir kampanya varsa bunu yepyeni firmadan öğrenmiş olur, gönül rahatlığıyla buna dahil olup olmamaya karar verebilirsiniz” tabirlerini kullandı.
Sorgulamanın değerli bir alışkanlık olması gerektiğini söz eden Sınar şöyle konuştu: “Sizden şahsî bilgilerinizi isteyen, kapıya kadar gelip bir paket teslim eden, ferdî datalarınızı isteyen kargo görevlisinin hakikaten o kargo şirketinin vazifelisi olduğundan emin olun. Neye imza attığınızı sorgulayın. Instagram’dan yahut Twitter’den gelen bildirileri güzel denetleyin. Rastgele bir toplumsal medya platformunda sizden rastgele bir şahsî bilgi talep ediliyorsa örneğin Twitter Takip Merkezi olarak görünüyorsa, evvel yepyeni marka ile karşılaştırın, yazılışını denetim edin. Küçük harf oyunlarıyla algı şaşırtması yapılabiliyor. Bizatihi Google üzerinden teyidinin alınmasını öneriyoruz. Şayet şahsî bilgilerimizin olağanüstü değerli olduğunu ve dataları suiistimal etmek suretiyle kendine haksız menfaat sağlamak isteyen dolandırıcıların ortalıkta cirit attığını kabul edersek, her daim teyakkuz halinde, sorgulamak suretiyle hareket edersek, bu uğraşları çok büyük ölçüde bertaraf edebiliriz.”
