Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından basına özel demeç verme yasağı getirildiği öne sürülen ve bir müddettir basının önüne çıkmayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Bursa Ticaret ve Sanayi Odasında İş Dünyası ile İstişare ve Kıymetlendirme Toplantısı’nda konuşuyor.
Konuşmasında yüklü olarak enflasyona ve döviz kurlarına değinen Nebati, dünyanın birçok ülkesinin emsal problemle başa çıkmaya çalıştığını söyledi.
Bakan Nebati’nin konuşmasında öne çıkan başlıklar şöyle…
DÖVİZ KURUNDA STABİLİZASYON SAĞLANDI: Enflasyon, faiz ve kur bu değerli bir kıskaç. Bu üç alanda birincisi, kurların stabil hale gelmesiydi. 20 Aralık akşamında kurlara yönelik davranışlardaki bozukluğu kalıcı bir halde düzgünleştiren birinci adım olan kur muhafazalı mevduat hesabı hayata geçirildi. Türkiye’de uzun yıllardan sonra kurun stabil olması, öngörülebilir olması noktasında döviz kurunda stabilizasyon sağlandı.
KKM 695 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI: İş ve yatırım ortamında öngörülebilirliği artırdık. Enflasyon üzerindeki kur baskısını azalttık. Kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarının en net ve güçlü tesirini, ne kadar gerçek bir karar almış olduğumuzu, Rusya-Ukrayna kriziyle petrol fiyatlarındaki yükselişte gördük. Fed’in (ABD Merkez Bankası) faiz artışı kararına karşın kurun stabil durumunu muhafazasıyla görmüş olduk. Bu bir ayak. KKM’ye birinci girenlerin vadeleri 23 Martta dolmasıyla hesap sahipleri getirilerini almaya başladılar. Bu tarihte 596 milyar lira olan kur muhafazalı mevduatlarındaki bakiye 1 Nisan itibariyle 695 milyar TL’ye ulaştı.
DÖVİZ KURUNDA MUVAFFAKİYET SAĞLANDI: Vatandaş, firmalar, hukukî şahıslar YUVAM hesabı dahil olmak üzere ulusal ve memleketler arası yerleşiklerimiz bu mevzuda inanç duyup süreçlerini yapıyorlar. 23 Mart şöyle bu türlü olacak diye bir ekip spekülatif telaffuzlar vardı. 595 milyar liradan 695 milyar liraya gelmiş bir düzey. Bir haftadaki artış. Döviz kurlarında stabilizasyon en yeterli biçimde yürüyor. İş insanlarımızın bu hususta öngörülebilir olduklarını görmesi açısından bence en kıymetli sorunlu alan çözülmüş oldu. Türkiye’de dolara ait davranışın olduğunu hepimiz biliyoruz. Emel, bu davranışın artık TL’nin güçlü kılındığı, TL’ye itimat duyulduğu, TL ile süreçlerin daha yeterli ve uzun vadeli olarak yapılabilmesinin sağlandığı bir noktaya evrilmesiydi. Bu bahiste bir muvaffakiyet sağlanmıştır.
KUR VE FAİZ SARMLINDAN ÇIKTIK: KKM’nin de tesiriyle birlikte kur ve faiz sarmalından çıktık. İkinci ayak enflasyon. Enflasyon şu an yüzde 61. Sorun mi, sorun ancak faiz kıskacından da çıkardık. Enflasyonun üzerinde faiz oranıyla süreç yapılmıyor, bankacılık dalında selektif kur siyasetleri ile iş dünyasının önünü açacak adımlar atılıyor. Kur ve faizin üstesinden geldik, sırada enflasyon var. Faiz artırılmadan olmaz diyenler vardı, elhamdülillah o da tamam. Enflasyonla ilgili yapılması gereken şeyleri, daima bir arada yapacağız
YIL SONUNDA ENFLASYONUN MAKUL DÜZEYE GELDİĞİNİ GÖRECEĞİZ: Enflasyonun en değerli belirleyici olan döviz kurunda özgür piyasa şartları içerisinde istikrarı sağlamış olduk. Enflasyonun başka değerli belirleyicisi olan beklentilerdeki düzelmeye yönelik atacağımız adımlarla yıl sonunda enflasyonun makul bir düzeye geldiğini daima birlikte göreceğiz. Piyasada işler düzgün ve canlı. Kapasite kullanım oranları yüzde 79-80’lerde ticaret düzgün.
BELİRLİ BİR MÜDDETE GEREKSİNİM VAR: Üç ayağımız var; döviz kuru üstesinden geldik, faiz üstesinden geldik. İş insanlarımız çok âlâ anlarlar ekonomik kararların muhakkak bir müddete gereksinimi var. Türk ekonomik modeli devreye girdiğinde kur riskini aldı. Artık bunu ve tesirlerini yaşıyoruz.
VERİM PATLAMASI OLACAK: Bundan sonraki süreç iyileşmelerin gerçekleştirilmesi. Havalar çok âlâ gitti, yazın tarım eserlerindeki artışla randıman patlaması olacak. Turizm gelirlerimiz beklentilerimizin ötesine gidecek. Bütün bunlarla birlikte üçüncü ve en büyük sorun olan, enflasyonla çabanın çok kıymetli bir ayağını oluşturan bireylerin davranışsal değişimlerini düzeltecek adımlar sırada var. Bunları yaptığımız andan itibaren daima birlikte bu ataleti üzerimizden atacağız ve yatay bir düzeyden sonra yıl sonunda çok makul, beklentilerimize uygun bir enflasyonu daima bir arada yaşayacağız.
ZORLUĞUN FARKINDAYIZ: Güç bir süreç, zorluğun farkındayız, bizi kastığını gerdiğini biliyoruz daima bir arada. Ancak bunun üstesinden nasıl geleceğimizi de çok güzel biliyoruz. İnanç, kararlılık ve inanç. 20 Aralık’ta şuraya kadar gidecek diye kararlar bağlayanlar vardı, tesirlerini görüyoruz. Faiz, elhamdülillah o da tamam. Piyasa artık faiz oranlarının nerede olması gerektiğini çok uygun bir halde takip ediyor ve yönlendiriyor. Enflasyon bununla ilgili yapılması gereken şeyleri daima birlikte yapacağız.
FİRMALARI DENETLİYORUZ: Hayat pahalılığı karşısında milletimizi muhafazaya devam edeceğiz. Besin eserlerinde KDV oranlarını tamamında yüzde 8’den 1’e düşürdük. Temel gereksinim eserleri ve yeme içme hizmetlerinde KDV oranını yüzde 18’den 8’e indirdik. Fahiş fiyat uygulayan işletmeleri yakinen denetliyoruz. Enflasyon davranışlarda bir bozukluğu sebep olmuştur. Beklentilerini enflasyon daha da yükselecek kurgusu üzerine kuranlar ve bunun üzerinden fahiş fiyat uygulayan işletmeler takibimiz altında. Bu kapsamda 40 bini aşkın işletme bakanlığımızca saha kontrolüne tabi tutulmuştur. Fahiş fiyat, fiyat manipülasyonu ve stokçuluğa asla müsaade vermeyeceğiz. Kararlı ve net halimiz devam edecek. KDV indirimlerinin etiketlere yansıması mutlak suretle sağlanacak. Güç maliyetlerinin vatandaşlarımız üzerindeki tesirini azaltmayı teminen elektrik tarifelerindeki KDV oranını düşürdük. (EKONOMİ SERVİSİ)
