Ukrayna savaşı sürerken Karadeniz kıyılarında karaya vuran yunusların sayısında artış gözlemlendi. Bilim insanları ve araştırmacılar, Karadeniz’in kuzeyindeki askeri faaliyetlerin neden olduğu gürültü kirliliğinin deniz memelilerini Türkiye ve Bulgaristan kıyılarına sürüklemiş olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.
The Guardian’ın haberine nazaran, Rusya’nın Ukrayna’ya hücumlarının başladığı 24 Şubat’tan bu yana Karadeniz’in Türkiye kıyılarında “tırtak” olarak bilinen delphinus delphis çeşidi yunusların karaya oturmasında harikulâde bir artış gözlemlendi. “Cetacean” kümesinden deniz göğüslerinde de misal bir durum kelam konusu olduğu kaydedildi.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’na (TÜDAV) nazaran, bu süreçte Karadeniz’in batısında kıyıya vurmuş en az 80 hayvan meyyit bulundu. TUDAV Lideri Dr. Bayram Öztürk, The Guardian’a yaptığı açıklamada, yunusların neredeyse yarısının balık ağlarına dolanması nedeniyle öldüğünü lakin başka yarısında rastgele bir dolanma yahut kurşun yarası izi bulunmadığını belirtti.
Yunusların mevt nedenlerinin hala muamma olduğunu belirten Öztürk, Karadeniz’in kuzeyinde savaş nedeniyle yüksek desibel ses ve sonar kullanımının ölümlerde etken olabileceği ihtimaline değindi, “Bilim her vakit ispat ister” dedi.
Ölüm nedenlerini araştırmak için kâfi bilgiye ulaşılamadığı ve savaş esnasında deniz memelilerini korumak için hiçbir protokol olmadığını belirten Öztürk, “Karadeniz’de onlarca gemi var lakin sonarları ne sıklıkta kullandıklarını bile bilmiyoruz” diye konuştu.
‘AKUSTİK TRAVMA VEFAT NEDENLERİ OLABİLİR’
Deniz memelilerinin irtibat ve başka fonksiyonları için ses hayati ehemmiyette. Su altı gürültülerinin yapay nedenlerle artması deniz canlıları üzerinde ölümcül tesirlere neden olabiliyor. Donanma gemilerinin su altı ve üstündeki öbür cisimleri tespit etmesini sağlayan sonar tekniğini kullanması da bu tesirlerden biri olarak görülüyor.
Ukrayna Ulusal Bilimler Akademisi’nden Dr. Pavel Gol’din’e nazaran, yüksek seslere maruz kalınması sonucu oluşan akustik travma da deniz memelilerinin vefat nedeni olabilir. Askeri faaliyetlerin neden olduğu sualtı gürültülerinin akustik travmaya yol açabileceğini belirten Gol’din, “Su altı gürültüsü hayvanları direkt öldürmeyebilir lakin önemli halde rahatsız edebilir ve onlara ziyan verebilir. Yunuslar ve başka çeşitler de bu seslerden kaçınmak için aşina olmadığı bölgelere gidebilir. Güneye toplu göçün nedeni bu olabilir” diye konuştu. (DIŞ HABERLER)
