Rusya’nın Ukrayna operasyonunda 14’üncü güne girildi. Moskova’nın ‘sessizlik rejimi’ ilan etmesiyle beş kentten tahliyeler sürerken gözler, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukraynalı mevkidaşı Dimitri Kuleba ortasında yarın Antalya’da yapılması planlanan görüşmeye çevrildi.
Dakika dakika son gelişmeler şöyle:
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Polonya’nın NATO üssü üzerinden Ukrayna’ya savaş uçakları gönderilmesi teklifine ABD’nin onay vermemesiyle ilgili konuştu. Zelenskiy, “Polonya’ya, Ukrayna’ya savaş uçakları sağlamaya istekli olduğu için teşekkür ediyoruz. Sorun lojistikle ilgili. Aslında bu teknik bir sorun. Lakin ABD’nin Polonya’nın teklifini gereğince kabul edilebilir görmediğini duyduk. Bu, Washington’dan söylendi. Pekala, ne vakit karar verilecek? Hemen çözülmesi gerekiyor” açıklaması yaptı.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Polonya’nın Ukrayna’ya savaş uçakları nakletmek için Almanya’da bir NATO üssünün kullanılma teklifinin “makul olmadığını” açıklamıştı.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, ABD’nin Ukrayna’daki biyolojik laboratuvarlarla ilgili daha fazla bilgi açıklaması gerektiğini savundu. Peskov, kelam konusu laboratuvarların ABD’li uzmanlar tarafından işletildiğini sav ederek “Bu bahis çok değerli ve tahminen de tüm dünya için kıymetlidir. Umalım ki Ukrayna topraklarında faaliyet gösteren ve aslında Amerikalı uzmanlar tarafından işletilen bu tesisleri inceleyebiliriz. Tüm dünya bu tesislerin ne konusunda uzmanlaştığını öğrenmek ve anlamakla ilgilenebilir” açıklaması yaptı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba, Çernobil Nükleer Santrali’ne elektrik verilmesi için tamirat çalışması yapılması gerektiğini belirterek ateşkes daveti yaptı. Kuleba, Çernobil Nükleer Santrali’ni besleyen elektrik şebekesinin hasar gördüğünü belirterek, 48 saat sonra soğutma süreçlerinin duracağını ve radrasyon sızıntısı olacağını söyledi.
Bakan Kubela açıklamasına şöyle devam etti: “Rus ordusunun işgal ettiği Çernobil Nükleer Santrali’ni besleyen tek elektrik şebekesi ve santralin tüm nükleer tesisleri hasar gördü. Santral, tüm elektrik kaynağını kaybetti. Memleketler arası toplumu, Rusya’dan hemen ateşi kesmesini ve tamirat ünitelerinin güç kaynağını eski haline getirmesine müsaade vermesini talep etmeye çağırıyorum. Yedek dizel jeneratörler, Çernobil Nükleer Santrali’ne güç sağlamak için 48 saatlik bir kapasiteye sahiptir. Bu müddetten sonra, kullanılmış nükleer yakıt için depolama tesisinin soğutma sistemleri duracak ve bu da radyasyon sızıntılarına neden olacak.”
Çin, Rusya-Ukrayna savaşının sonlanması için diyaloğu kolaylaştıracak tüm eforları desteklediğini duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, düzenlediği basın toplantısında Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, Antalya Diplomasi Forumu marjında yarın Türkiye’de yapacakları görüşmeye ait soruyu yanıtladı. Çin’in barış için diyaloğu ve müzakereleri kolaylaştıracak tüm eforları desteklediğini tabir eden Sözcü Cao, “Umarız taraflar, tansiyonun düşürülmesi ve Ukrayna probleminin barışçıl tahliline yönelik eforlara sürat verir” dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba, yarın Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Antalya’da yapacağı görüşme hakkında “Sınırlı beklentilerim var” dedi. Görüşmeye katılacağını teyit eden Kuleba, Lavrov’a ‘iyi niyetle ve propaganda perspektifinden olmayan bir şekilde’ yaklaşma daveti yaptı; “Fakat şunu dürüstçe söyleyeceğim ki, görüşmelerden beklentilerim sonlu. Bir ateşkesle ve topraklarımızı özgürleştirmekle ilgileniyoruz ve üçüncü nokta da, insani sıkıntıların hepsinin çözülmesi” dedi.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukraynalı mevkidaşı Dimitri Kuleba ortasında yarın Antalya’da yapılacak görüşmenin çok değerli olduğunu vurguladı. Günlük basın toplantısında gazetecilerin Kremlin’in Lavrov-Kuleba görüşmesinden beklentilerini sorması üzerine Peskov, “Dışişleri bakanlarının yapacağı görüşmeye gelirsek bu, müzakere sürecinin devamıdır, çok kıymetlidir. Olayların önünden gitmeyelim. Görüşmeyi bekleyelim” karşılığını verdi.
Ukrayna devlet nükleer şirketi Energoatom, Rus güçlerinin Çernobil Nükleer Santrali’ni elektrik şebekesinden kopardığını açıkladı. Çernobil’de elektrik olmamasının, nükleer yakıtın soğutulmaması nedeniyle radyasyon sızıntısına yol açabileceği uyarısı yapıldı. Açıklamaya nazaran, elektrik temasının yine tesis edilmesi için çalışmalar sürüyor.
‘ABD, Rusya’ya ekonomik savaş ilan etti’
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland’ın ‘ABD için Ukrayna’daki krizin tahlili, (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin’in stratejik mağlubiyet almasıdır’ biçimindeki açıklamasını kıymetlendiren Peskov, “ABD, Rusya’ya mutlaka ekonomik savaş ilan etti ve bu savaşı yürütüyor. Evet, de-facto olarak durum bu” tabirlerini kullandı.
Rusya Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına nazaran, Ukrayna’nın Herson bölgesinden Kırım’a zırhlı trenle 248 yabancı vatandaşı tahliye edildi. Bunlar ortasında Türkiye, Mısır, Azerbaycan, Pakistan, İsveç, İtalya, Brezilya, Hindistan ve Fas vatandaşları yer aldı. Ayrıyeten trende inançlı bölgeye tahliye edilmek isteyen 40 Ukraynalı ve 38 çocuk da vardı. Trendekiler Kırım’ın kuzeyindeki Armyansk kentine götürüldü. Yabancıların ülkelerine en kısa vakitte dönebilmesi için çalışmalar gerçekleştiriliyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yeni açıklama geldi. Açıklamada harekâtın planlandığı üzere gittiği belirtilirken, “Operasyonun emelleri ortasında Ukrayna hükümetini devirmek yok” denildi. Bakanlık, “Ukrayna’daki amaçlarımıza müzakereler yoluyla ulaşılması daha güzel olacaktır” sözlerini kullanırken, “ABD Ukrayna’daki biyolojik programlarını da açıklamak zorunda” davetinde bulundu.
Polonya Devlet Lideri Danışmanı Jakub Kumoch, Varşova’nın Ukrayna’ya MiG-29 savaş uçakları tedarik etmeye hazır olduğunu lakin bu sürecin sadece NATO kararları çerçevesinde yürütüleceğini belirtti. TVP Info’ya konuşan Kumoch, “ABD, bu uçakların Amerikan üslerinden Ukrayna’ya geçmesini istemiyor” tabirlerini kullandı. Yetkili, “Polonya harekete geçmeye hazır, lakin yalnızca ittifak çerçevesinde, NATO çerçevesinde” diye konuştu.
Ukrayna İçişleri Bakan Yardımcısı Yevhen Yenin, Ukrayna’da Rusya’ya karşı savaşmak isteyen yabancılara vatandaşlık vaadinde bulundu. Ukrinform haber sitesi, Ukraynalı yetkilinin ülkede savaşa katılacak yabancı vatandaşlar için “Ukrayna vatandaşlığı almakla ilgileniyorlarsa mevzuatımız bu türlü bir fırsat sağlıyor” dediğini aktardı.
Ukraynalı yetkililer, pazartesi gecesi Rus birliklerinin Sumi kentine düzenlediği hava akınında üçü çocuk 22 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Sumi Valisi Dimitro Zhivitski, Rus birliklerin Sumi kentinin kuzey doğusunda tek bir gecede üç akın düzenlediğini söyleyerek olayı “toplu cinayet” olarak tanımladı. Buna nazaran, taarruz sırasında tek bir meskende dokuz kişi öldü, kentte toplam altı mesken büsbütün, 20 konut kısmen yıkıldı. Öte yandan, Rusya’nın insani geçiş koridorları için ateşkes ilan etmesinden bu yana Sumi’den 5 bin kişi tahliye edildi.
Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, Rusya’dan ithal edilen doğalgaza bu kışın sonuna kadar muhtaçlıklarının olmadığını, fazlaca sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alımı yaptıklarını belirtti.
Rusya Ulusal Muhafızları (Rosgvardiya), Rusya’nın denetimine geçen Zaporojya Nükleer Santrali’nde 500’den fazla silah bulunduğunu duyurdu. Santralin güç ünitelerinde ‘yalnızca ateşli silahların değil, yüklü ölçüde mühimmat bulunduğu’ belirtildi. Sputnik’in aktardığına nazaran bir albay, “Santral denetim altına alınırken, arama çalışmaları sırasında ağır silahların da ortalarında olduğu yüklü ölçüde mühimmat bulundu. Bu mühimmatlar istasyonun güç ünitelerindeydi. Yani çok önemli bir savunma savaşına hazırlanılıyordu” dedi.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, “10 Mart’ta yapılması planlanan görüşme öncelikle Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu sayesinde gerçekleşecek” dedi.
Rusya’dan çekilen ABD’li kuruluşlara New York Times (NYT) gazetesi de eklendi. Gazete, Rusya’daki muhabirlerini çekeceğini açıkladı. Buna nazaran, NYT 100 yıldır birinci sefer Rusya’da temsilci bulundurmayacak. Gazetenin eski Moskova ofis şefi Neil MacFarquhar, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada ‘Rusya’yı her vakit için kıymetli bir ülke olarak gördüklerini ancak bu geleneğin son bulduğunu belirterek, “1921’den bu yana orada, bir-iki kısa müddetli vize aksaklığı dışında daima olarak muhabirlerimiz bulundu. Bizi Stalin de, Soğuk Savaş da, hiçbir şey oradan çıkarmamıştı” dedi.
Ukrayna hükümeti, çavdar, arpa, karabuğday, darı, şeker, tuz ve et ihracatını yasakladı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Lavrov’un yarın gerçekleşecek Antalya Forumu için Türkiye’ye geleceğini ve burada Ukraynalı mevkidaşı Kuleba ile temasa geçmeyi planladığını açıkladı.
ABD’nin Rusya petrolüne ambargo uygulamaya başlaması ile eş vakitli olarak, uzun müddettir sorunlu olduğu Venezuela hükümeti ile yakınlaşma başladı. Sosyalist Nicolás Maduro hükümeti, Biden hükümeti yetkililerinin ülkeye ziyaretinden günler sonra iki Amerikalıyı özgür bıraktı.
Venezuela, Rusya’nın, dünyanın bu kısmındaki en yakın müttefiki pozisyonundaydı. Rusya petrolünün ithalini yasaklayan ABD’nin, talebi karşılamak için farklı seçenekler için temaslar yürütüyor. Körfez ülkelerinin, ABD’nin isteğine rağmen, petrol ihracatını artırmaya yanaşmadığı bildiriliyor. Buna rağmen birtakım Amerikalı siyasetçiler, Venezuela ile işbirliği yapılması fikrine karşı çıkıyor.
ABD Avrupa Komutanlığı, 2 adet Patriot bataryasının ‘savunma maksatlı olarak’ Polonya’ya gönderileceğini açıkladı. Yazılı açıklamaya nazaran, Avrupa Kumandanı General Tod Wolters, iki adet Patriot hava savunma bataryasının Polonya’ya gönderilmesi talimatını verdi. Açıklamada, Polonya’nın daveti ve General Wolters’ın talimatıyla ABD Avrupa Komutanlığı ile Afrika Komutanlığının uhdesindeki iki Patriot bataryasının Polonya’ya konuşlandırılacağı bildirildi. Kelam konusu bataryaların “tamamen savunma amaçlı” olduğu kaydedilen açıklamada füzelerin hiçbir formda akın amaçlı olmadığına işaret edildi.
ABD ile Polonya ortasında “Ukrayna’ya uçak gönderme” konusunda kimi yaklaşım farkları olduğu ortaya çıkmış, Polonya kelam konusu uçakları Ukrayna’ya direkt değil, ABD’nin Almanya’daki askeri üssüne teslim edebileceğini açıklamıştı. Pentagon ise kelam konusu uçakların direkt ABD eliyle Ukrayna’ya teslim edilmesi mümkünlüğünü, alanda uygulanması pek mümkün olmayan bir durum olarak tanımlamıştı. ABD, Polonya’nın Kiev’e savaş uçağı tedarik etme teklifini reddetmişti.
