Ukrayna krizinin tetiklediği problemler geçtiğimiz yıllarda çok ağır bir ekonomik kriz sürecinden geçen iki Avrupa Birliği (AB) üyesi Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti’ni güç durumda bıraktı. Atina ve Lefkoşa, patlak veren yakıt ve besin krizine tedbir almak için harekete geçti.
Yunanistan medyasına yansıyan son bilgilere nazaran Başbakan Kiryakos Miçotakis Avrupa Kurulu’ndan petrol krizinin göğüslenmesi için yardım talep etti. Kurul Lideri’ne hitaben yazılan bir mektupla Miçotakis AB genelinde hayata geçirilmesi önerilen altı hususu Avrupa gündemine taşıdı.
MİÇOTAKİS’İN ALTI ÖNERİSİ
Ukrayna’daki savaşla tırmanışa geçen yakıt fiyatları karşısında Miçotakis altı teklif üzerinde ağırlaşıyor. Atina’nın gündeme taşıdığı birinci teklif, kriz öncesi tarihi düzeylerdeki yüksek doğal gaz fiyatına referansla AB Menkul Değer Transfer Fonu’nun bir tavan fiyatı belirlemesi. İkinci teklif, yakıt fiyatları için AB genelinde gündelik bir fiyat sonunun belirlenmesi. Üçüncü teklif acil durumlarda Menkul Değer Transfer Fonunda sabit fiyatların belirlenmesi. Dördüncü teklif, toptan elektrik piyasasında brüt marjda limit konulması fikrini içeriyor. Atina’nın beşinci teklifiyse, acil durum devam ettiği sürece yalnızca fizikî yakıt arzının gündeme alınmasıyla ilgili. Yunanistan hükûmeti son olarak, AB doğalgaz piyasasının ABD’ye ve Çin’e açılmasını öneriyor.
Miçotakis kelam konusu tekliflerle ilgili olarak “Tüm bu seçenekler, geçmişte istisnaî durumlarda, öteki pazarlarda istikrar sağlamak emeliyle kullanılan kıymetli piyasa müdahale araçlarıdır” yorumunda bulundu. Miçotakis’in Brüksel’de yakıt kriziyle ilgili olarak dayanak talep ettiği esnada 95 oktan akaryakıtın litre fiyatı Atina’da 2 euro bandını geçti. Kimi bölgelerdeyse fiyat 2,5 euro bandına gerçek seyir izliyor.
KIBRIS ARPA VE MISIR STOKLUYOR
Yakıt krizi Kıbrıs’ı da olumsuz etkiliyor. Toplu taşıma sisteminin Avrupa standartlarının altında olduğu adanın AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti’nin denetimi altındaki topraklarda 95 oktan akaryakıtın litre başı fiyatı 1,5 bandına dayanmış durumda. Kriz nedeniyle her gün binlerce Kıbrıs Cumhuriyeti plakalı araç KKTC’ye geçerek daha uygun fiyatlarda yakıt ediniyor.
Kıbrıs’ın güneyinde Ukrayna krizine paralel olarak temel besin unsurlarıyla ilgili de birtakım meseleler gündeme damgasını vurmaya başlamış durumda. Kıbrıs Cumhuriyeti mümkün bir besin krizinin önüne geçmek için toplamda 36 bin ton arpa ve mısır satın alma kararı aldı.
Tarım Bakanı Kostas Kadis hükümete sunduğu ilgili teklifin ülkenin yeterliliğini müdafaayı amaçlayan bir ihtiyatî önlem olduğunu vurgulayarak yeni tedbirin maliyetinin 12,5 milyon euro olduğunu açıkladı.
Kadis, mart ayı sonuna kadar çıkarılacak bir kararnameyle ithalatçıların yüzde 4’lük stratejik rezervi korumakla yükümlü olacağını da belirtti. Bakan, yeni arpa ve mısır rezervinin hayvancılık alanında 15 Nisan’a dek ve un öğütme için 5,5 aya kadar kâfi olacağına inandığını tabir etti.
