DİYARBAKIR – Ofis tarafından İstasyon Meydanı’ndaki 8 Mart Dünya Bayanlar Günü mitinge katıldım. Polis alışageldiğimiz üzere ‘geniş güvenlik önlemi’ almıştı. “Ortalık polis kaynıyordu” yani.
Üç güvenlik noktasından geçecektim. Kalem, çakmak, su içeri alınmayacak, üst baş didik didik aranacaktı. Bu üç evreli ince arama sorunu benim üzere kitlesel olarak alana girmek isteyen bayanları da germiş olmalıydı. Birinci arama noktasında önemli bir kalabalık oluşturmuştu bayanlar. Polisin anonsuna “Jin, Jiyan, Azadî” (Kadın, Ömür, Özgürlük) sloganıyla karşılık veriyorlardı.
Arama noktasından geçerken üstümü arayan polise gerginliğin nedenini sordum. Elbette karşılıksız kaldı sorum. Cüzdanımın içine de bakınca, “Hiç bu türlü arama görmedim” dedim. Bu sefer, “Güvenliğiniz için” diye karşılık verdi. “Öyle olsun” dedim içimden. Sesli söylesem gerginlik çıkabilirdi.
Birinci arama noktasındaki gerginliğin nedenini HDP milletvekili Ayşe Acar Başaran’a sordum. Gerginliğin nedeni ‘ince’ aramaymış. “Kadınların ayakkabılarını bile aramak istemişler” dedi Başaran. Tertip komitesi ve Başaran polisle amirleriyle görüşmüş, uzun sürse de sorun çözülmüş.
GENÇ BAYANLAR, ANNELER…
Kadınlar giydikleri klasik kıyafetlerle renk cümbüşüne çevirmişti sahnenin önünü. İçeri girebilenler çoktan halaya durmuştu bile. Daha evvel de söylenmiştir kesinlikle, ben tekrarlamış olayım: Halay Kürt halkının hem sevinci hem de direniş mevzisidir. Bunu her fırsatta gösteriyorlar. Bu motivasyonla olsa gerek, mitingin başlamasından bitimine kadar halay çekti bayanlar.
Meydandaki bayanların büyük çoğunluğu gençti, çalışan kesitten ve öğrenciydi. Fakat çok sayıda çocuklu bayan da meydandaki yerlerini almışlardı. Bir mitinge bayanların bebekleriyle gelebilmesi sevindiriciydi.
Mitinge Barış Anneleri Meclisi ile hasta ve infazları yakılan tutuklular için Adalet Nöbeti tutan anneler de iştirak gösterdi. Talepleri alandaki pankartlardaydı ve soran herkese şunları söylüyorlardı: “Barış istiyoruz. Hasta ve infazı yakılan tutuklular özgür bırakılsın.”
SALİH HOCA DA MİTİNGTEYDİ
Kadınlar, haklarını savunmak için düzenlediği etkinliklere erkeklerin katılmasını istemiyor ve bunun için hatırı sayılır bir çaba verdiler. Diyarbakır’da da bayanların çabası sayesinde 8 Mart Dünya Bayanlar Günü mitingine katılan erkek sayısı vakitle hayli azaldı.
Yine de hareketler ortasında fark gözetmeyen birtakım erkeklerin, bayanların aksiyonuna ‘sızdığı’ gözlemleniyor. Bu mitingde de o denli oldu. Alanda, çoğunlukla bir kenarda bekleyen erkekler de vardı. Genç erkekler hem mitingi izlediler hem de halaya katıldılar.
Salih Hoca diye tanıdığım yaşlı adam da mitingdeydi. Sırtını okul duvarına dayamış, alanda halay çekenlere bakıyordu. Beni görünce yanına çağırdı. Sesi düzgün değildi. Kalbini göstererek hasta olduğunu söyledi. Mitinglerin, aksiyonların gediklisi, daimi iştirakçisi Salih Hoca’yı bayan mitinginde görmek sevindiriciydi fakat onu bu türlü yorgun görmek üzücüydü. Yanından ayrılırken, “Hakkını helal et” demesi kaygı oldu içime. Umarım tez vakitte sıhhatine kavuşur.
‘TUĞLUK İNTİKAM İÇİN HAPİSTE’
Serbest bırakılması istenen tutuklulardan bir de Aysel Tuğluk’tu. Tek başına gereksinimlerini karşılayamayacak kadar hasta olan Tuğluk için pankart hazırlanmış, alana asılmıştı. Sahneye çıkan konuşmacılar da Tuğluk’un hastalığını hatırlatarak ve hür bırakılmasını talep ettiler. Siyasetçinin hasta haliyle mahpusta tutulmasını, “hükümetin Tuğluk’tan intikam almak istemesi” biçiminde yorumladılar.
LGBTİ+ bireylere geçen yıl Newroz kutlamasında müdahalede bulunulmuştu. Bir konuşmamızda, bundan sonra Diyarbakır’da düzenlenecek kutlamalara, mitinglere katılmak konusunda tereddüt yaşayacaklarını söylemişlerdi. Dövizlerini, bayraklarını görmek ve alandan bir sıkıntıyla müsabakadan ayrılmaları sevindiriciydi.
GÜL 20, KARANFİL 10 LİRA
Mitingden sonra Ofis semtinden Sur’a kadar, “Kadınlar birlikte güçlü” sloganının gerçekliğini düşünerek yürüdüm. Çok yanlışsız, haklı ve mümkün bir slogan.
Sur’a ulaşıncaya kadar kimi bayanların elinde çiçekler gördüm. 14 Şubat Sevgililer Günü’nde çiçekçiler iş yapamadıklarını söylemişlerdi. Bir çiçekçi hazırladığı dövizle poz vermişti. Dövizde “Gül 20 TL-Biz utanıyoruz söylemeye, onlar utanmıyor yükseltmeye” yazıyordu.
Annesine ve anneannesine birer gül almak isteyen genç adamın ise 20 lirası vardı. Pazarlık sonuç vermeyince 20 lirayı tezgaha bırakmış, bir gül alıp süratlice uzaklaşmıştı. O tek gülü kime verdi, bilmiyorum.
Aynı çiçekçinin önünden geçtim. Adam yoktu, çırak, işler düzgün mi makûs mü, bilmiyordu. Gülün fiyatı değişmemiş, 20 lira. Karanfil 10 lira.
Yıl boyunca yakınları tarafından katledilen, şiddete uğrayan, işyerinde mobbinge maruz kalan ve aslında hayatın her alanında eşitsizlikle karşılaşan bayanları hatırlatan bayanlar, haklı olarak erkeklerin, “Kadınlar çiçektir” telaffuzuna, “Çiçek babandır” halinde karşılık veriyor. Lakin bu karşılıktan habersiz annesine, kız kardeşine, sevgilisine 8 Mart Dünya Bayanlar Günü’nde gül, karanfil ya da diğer bir çiçek alanlar, almak isteyenler olmuştur kesinlikle. Onlara her keresinde “Çiçek babandır” sloganının münasebetini ve bayanlara çiçek almak ya da onları çiçeğe benzetmek yerine, eşitlikçi bir yerde durmak gerektiğini hatırlatmak muhtaçlığı var.
“Umarım”la başlayan cümlelerin sonu gelmeyecektir ancak umarım her erkeğin, erk olmayı hayatından bir günlüğüne değil, ebediyyen çıkaracağı günler yakındır.
