Türkiye’de halkın siyasal ve toplumsal hususlarda eğilim ve tercihlerini ölçmek gayesiyle her ay tertipli olarak yapılan “KONDA Barometresi” araştırmasında kamuoyunun Boğaziçi Üniversitesi hareketlerine bakışı ele alındı.
5-6 Şubat 2022 tarihlerinde 15 yaş üstü 3 bin 506 şahısla yüz yüze görüşülerek yapılan araştırmanın bulguları, bugün düzenlenen bir toplantıyla paylaşıldı.
Toplantının moderatörlüğünü siyasal irtibat danışmanı Gülfem Saydan Sanver yaptı. Saydan Sanver, kuruluşundan itibaren demokratik kıymetleri benimseyen Boğaziçi Üniversitesi’nde bir dönüştürme siyaseti uygulandığını söyledi ve şöyle devam etti:
“Boğaziçi Üniversitesi ülke için bir bedel. Münasebetiyle Boğaziçi Üniversitesi’nde yaşananları protesto etmek bu protestonun yanında yer almak yalnızca bir kurumu desteklemek değil, bu ülkedeki aşikâr pahaları desteklemek açısından son derece kıymetli.”
Bekir Ağırdır, Gülfem Saydan Sanver ve Fikret Adaman. AĞIRDIR: TÜRKİYE TOPLUMU BÜYÜK BİR ZİHNİ DÖNÜŞÜM YAŞIYOR
13 yıldır her ayın birinci cumartesi ve pazarında bir toplumsal ve kültürel tema çerçevesinde araştırma yaptıklarını belirten KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır ise, “Amacımız toplumdaki değişimi izlemek” dedi. Son 2 yıldır “Hangi prensipler ve bedeller çerçevesinde yeniyi inşa edebiliriz?” sorusunun peşine düşen sistem araştırmaları da yaptıklarını belirten Ağırdır, Boğaziçi araştırmasının da bunlardan biri olduğunu söyledi:
“İlk olaylar başladığında ve birinci rektör geldiğinde kanaate dair bilgi vardı elimizde. Artık bir yıl dolduğu için farkındalık ne kadar yüksek ve toplum nereden bakıyor diye misal soruları yenilemiş olduk. Bütün bu araştırmaların toplamından benim size söyleyeceğim şu. Bir sefer umutsuz olmak için sebep yok. Türkiye toplumu önemli ve süratli biçimde değişiyor. Türkiye toplumunun ‘muasır medeniyet’ dediği şey, Batı.”
Ağırdır, toplumun Boğaziçi Üniversitesi’nde yaşananlarla ilgili yüksek bir farkındalığı olduğunu da söyledi: “Oransal olarak bahse dair haberdar olan ve olmayan bölümler yarı yarıya üzere görünse de bu oran, 32 milyon insanın bu olaylardan haberdar olduğunu, 26 milyonun üzerindeki insanın da öğretim üyelerinin reaksiyonunu haklı bulduğunu gösteriyor. Bu epeyce yüksek bir oran.”
Türkiye’de çok büyük bir zihni dönüşümün olduğunu tabir eden Ağırdır, bu durumun sokaktaki hayata gereğince yansımadığını belirtti. “Bu memleketin insanları birey olmak konusunda çok uğraşlı lakin yurttaş olmak konusunda ikircikli, huzursuz. Sokakta elindeki üzere daha farklı, toleranslı davranırsa başına bir şey geleceği derdi var.”
‘BUZUN ALTINDA ÖNEMLİ BİR DEĞİŞİM VAR’
“Donmuş bir göle bakıyor üzereyiz lakin buzun altında çok önemli bir değişim var. Hayat biçimi, gündelik hayat pratikleri benzeşiyor ve giderek birbirlerine yaklaşıyor. Pandemi ve ekonomik kriz üzere gerçek bir sıkıntı karşısında kültürel kimliklere olan sadakat eksiliyor. Burada sınıfsal olan yoksulluk sıkıntısı çok daha ağır ve hararetli bir sorun. Meskene giderken yarım kilo pirinç alırken karşılaştığı gerçeklik, bütün o soyut kıssayı alt üst ediyor. Toplum birbirine empatiyle bakar hale gelmiş. Toplumun büyük bir kesiti arabayı emniyet şeridine çekmiş, ‘hangi konvoyun ardına takılırsam sevinçli ve huzurlu bir hayatı kurarım’ diye bekliyor. Onun için vakit, o konvoyları inşa etmek vakti. O yüzden ‘Çoğu insan Boğaziçi’ni sıkıntı ediyor mu etmiyor mu, biliyor mu bilmiyor mu?’ diye küsmeye hakkımız yok. Yeni bir konvoy kurmadan buradan çıkamayacağız.”
‘AK PARTİ SEÇMENİNİN YÜZDE 35’İ REAKSİYONLARI HAKLI GÖRÜYOR’
Araştırmanın bulgularını içeren bir sunum yapan Boğaziçi Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikret Adaman, Boğaziçi’nde yaşananlara ait fikir sahibi olanlar ortasında yapılan ekonometrik tahlile nazaran iktidar partilerine oy verme eğiliminde olanların öğretim üyelerini haklı görmediklerini belirtti. Adaman, “Parti tercihlerinin bu kadar belirleyici olduğu bir durumda bile, iştirak karşısında en yüksek oranda duran AK Parti seçmenleri ortasında Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinin yansılarını haklı görenlerin oranının yüzde 35 civarında olması dikkati çekici” diye konuştu.
Katılımcılara, birinci olarak “Boğaziçi olayları hakkında fikriniz var mı?” sorusu yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 49’u bir fikri olmadığını belirtti. Fikri olanların çok büyük bir kısmı (yüzde 83) ise rektör belirleme süreçlerine öğretim üyelerinin katılmaları gerektiğini söyledi. Ayrıyeten iştirakçilerin yüzde 80’i, kendilerine danışılmadan rektör atanmasına reaksiyon gösteren üniversite öğretim üyelerini haklı bulduğunu belirtiyor.
KONUDAN EN ÇOK CHP’LİLER HABERDAR
Konuya dair fikri olanların partilere nazaran dağılımı da çarpıcı bir sonucu ortaya koydu. Buna nazaran AK Parti tabanında öğretim üyelerinin rektör belirleme sürecine iştirakini destekleyenlerin oranı yüzde 58, MHP seçmenlerinde ise bu oran yüzde 72. Rektör belirleme süreçlerine öğretim üyelerinin iştirakine yönelik fikir sahibi olma oranında birinci sırayı CHP seçmenleri alırken, bu parti seçmenlerinin yaklaşık yüzde 69’u süreçlere öğretim üyelerinin iştirakini destekliyor.
AK Parti seçmeni araştırma modülü iştirakçilerinin yaklaşık yüzde 69’u, MHP seçmenininse yüzde 53’ü Boğaziçi’ne ait bir bilgi ya da fikir sahibi olmadığını belirtiyor. Bilgi ve fikir sahipliğinde en yüksek oran CHP ve YETERLİ Parti seçmenleri ortasında görülüyor. CHP seçmenlerinin bahse ait fikir sahibi olanları içerisinde öğretim üyelerini haklı bulanların oranı yaklaşık yüzde 96 olurken UYGUN Parti seçmenleri ortasında bu oran yaklaşık yüzde 92.
Öte yandan siyasi partiler ortasında, “Öğretim üyeleri rektör seçimine katılmamalı” diyenlerin en az (yüzde 4) olduğu parti seçmeni HDP oldu. HDP seçmeninin yüzde 41’i öğretim üyelerinin iştirakini desteklerken yüzde 55’i “fikrim yok” diyor.
