Ogün Akkaya
ANKARA – İktidarın Maden Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle zeytinlik alanların madencilik faaliyetlerine açılmasına reaksiyonlar devam ediyor. Ortalarında Tarım, Orman Etraf ve Hayvancılık Hizmet Kolu Kamu İşçileri Sendikası, Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği ve TMMOB’a bağlı odaların da olduğu 15 doğayı ve tarımı muhafazaya yönelik çalışmalar yürüten kurum ortak açıklama yaptı.
‘2002’DEN BERİ GÜNDEME GELEN MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ TOPLUM VE HUKUK GAYRETİ İLE YARGI TARAFINDAN DURDURULDU’
‘Tam Da Artık, Zeytinliklerimizi Korumak Zamanıdır’ başlıklı ortak açıklamayı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İdare Heyeti Lideri Baki Remzi Suiçmez okudu. Türkiye’deki zeytinliklerin madencilik, güç, petrol ve doğalgaz arama, jeotermal tesisler, sanayi ve turizm için imar emelli talan edilmesine yönelik teşebbüslerin gündemden düşmediğini belirten Suiçmez, “Anayasa ve de maddelerdeki esirgeyici kararlara karşın 2002 yılından beri daima gündeme gelen mevzuat değişiklikleri, doğayı ve tarımı müdafaaya hassas kısımların toplumsal çabası ve hukuk gayreti ile tekraren yargı tarafından durduruldu” dedi.
Maden Yönetmeliği’nde yapılan değişikliği, “Zeytinliklerimizin mevt fermanı” olarak niteleyen Suiçmez, “Anayasal Hukuk Devletinde “Normlar Hiyerarşisi’ne nazaran; Yasalar Anayasaya, Yönetmelikler ise Maddelere alışılmamış düzenlenemez” diye konuştu.
‘YASAYA NAZARAN, ZEYTİNLİKLERİN 3 KM. YAKININDA TOZ ÇIKARAN TESİSE MÜSAADE VERİLEMEZ’
Anayasa’nın 44 ve 45. unsurlarının tarımın ve ziraî üretim alanlarının korunmasını düzenlediğini hatırlayan Suiçmez, ortak açıklamaya dair şunları kaydetti:
“1939 tarihli Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun; zeytinliklerin korunmasını ve geliştirilmesini düzenlemektedir. Zeytinlik alanların daraltılamayacağını belirten yasaya nazaran; zeytinliklerin 3 kilometre yakınında zeytin sürece tesisi dışında toz çıkaran hiçbir tesise müsaade verilemez. 2005 tarihli 5403 sayılı Toprak Muhafaza ve Arazi Kullanımı Kanunu; toprağın korunması, geliştirilmesi, ziraî toprakların etraf öncelikli sürdürülebilir kalkınma prensibine uygun olarak planlı kullanımını düzenlemektedir. Yasa, zeytinlik üzere dikili ve özel eser topraklarımızı de korumaktadır. 2017 tarihli Maden Yönetmeliği esasen gerekli istisnaları madencilik lehine vermişken, 1 Mart 2022 tarihli yönetmelik değişikliği ile Ege’de ve de ülkemizin her yerindeki zeytinliklerimizin talanına normlar hiyerarşisine ters bir formda yeni bir yasal kılıf hazırlanmaktadır.”
‘ŞEKİLSEL YENİ ZEYTİNLİK DİKİLMESİ TAAHHÜDÜNÜN BİLİMSEL BİR AÇIKLAMASI YOKTUR’
Yapılan yönetmelik değişikliği ile tarım alanlarını, meraları, zeytinlikleri, ormanları korumak yerine güç gayeli kömür ve jeotermal faaliyetlerde belirli şirketlere yönelik yeni imtiyazların gündeme getirilmesinin kabul edilemez olduğunu belirten Suiçmez, “Değişiklikte yer alan ‘kamu yararı’ kavramı geçmişteki olumsuz uygulamalar ortada iken zeytinliklerin geleceği ismine önemli bir tehlikedir ve kabul edilemez. Faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getirme taahhüdü, geçmiş uygulamalar dikkate alındığında işlevsizdir ve kabul edilemez. Asırlık zeytinliklerin muhakkak şirketlerin karı için taşınmaya çalışılması ya da şekilsel yeni zeytinlik dikilmesi taahhüdünün bilimsel hiçbir açıklaması yoktur ve kabul edilemez. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın temel misyonu zeytinlikleri şartsız korumak, zeytin ve zeytinyağı üretimini artırmak iken, bu misyonunu yok sayarak Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığı’nın doğayı ve tarım alanlarını yok edecek uygulamalarına istek göstermesi, aracılık yapması kabul edilemez” diye konuştu.
Ülke seviyesinde bilgilendirmeler yaparak toplumsal çabayı ve yönetmeliğe karşı idari ve türel süreci başlatacaklarını açıklayan kurumlar şöyle:
HAY-KOOP
KESK TARIM ORKAM-SEN
Kırsal Çevre
TARGET
TARGEV
TMMOB Besin Mühendisleri Odası
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Tüketici Hakları Derneği
TÜM KÖY SEN
TÜSKOOP-BİR
Türkiye Biyologlar Derneği
Türkiye Ormancılar Derneği
Türkiye Ziraatçılar Derneği
Veteriner Doktorlar Derneği.
