Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, açık havada maske zorunluluğunun kaldırılmasını kıymetlendirdi. Ceyhan, “Ciddi badirelere yok açacak bir karar bu. Çok sayıda kişi yalnızca bu kararlar kaldırıldığı için hastalığı alacak. Bir kısmı kendisi bir kısmı da konutta kronik hastalığı olan yaşlıya götürüp onların vefatına neden olacak. Bence bu karar alınırken çok düşünülmeliydi, âlâ hesaplanmalıydı. Maskenin nasıl bir ziyanı vardı, anlamak mümkün değil” dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, dün Koronavirüs Bilim Konseyi toplantısının akabinde; açık havada maske zorunluluğunun ve HES kodu denetimlerinin kaldırıldığını açıkladı. Yeni kurallara nazaran, okullarda karantina uygulaması sona erdi. Ayrıyeten hastalık belirtisi olmayan şahıslardan de test istenmemesine karar verildi.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, alınan yeni kararları kıymetlendirdi.
Ceyhan, “Ben şunu anlıyorum, biz doğrusunu anlatmaya çalışıyoruz süratli teşhis testleri gerekir diye. Benim gördüğüm, süratli teşhis testlerini almak bir tarafa mevcut uygulamalarımızı bile kaldırıyoruz. Bundan sonra salgınla gayrette ekstra bir şey yapılmayacak. Daha yeterli bir noktada olalım niyetiyle yeni test uygulamaları, tedbir, aşı uygulamaları üzere yaklaşımları kullanmayacağız” dedi.
‘CİDDİ DERTLERE YOL AÇACAK’
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, uygulamaların gevşetilmesi için uygun şartlar bulunması gerektiğini lakin şu an hadise sayısı itibariyle bu türlü bir ortamın olmadığını vurguladı. Ceyhan, şunları söyledi:
“Salgın sırasında birtakım kararlar gevşetilebilir. Lakin bunun için uygun şartlar olması lazım. Bunlardan birincisi; olay sayımızın 50-60 bin… O da testler kısıtlandıkça, daha az hadise tespit edebiliyoruz. Gerçek sayı bunun en az 10 katı. Günde 50-60 yeni hadise saptıyorsanız, bu 500-600 bin demektir. 600 bin etkin olay saptamışsanız, ki şu anda Türkiye’nin raporu bu türlü; bu 6 milyon civarında faal olay, yani virüs bulaştırabilecek kişi var demektir.
200 civarında vefat de varken önlemlerin kaldırılması bir tarafa sizin kesinlikle önlemleri arttırmanız gereken bir ortamı işaret ediyor. Birçok ülke buna bir plan açıklarken biz aniden bütün önlemleri kaldırıyoruz sonra yine koymaya çalışıyoruz lakin olmuyor. Bir kuralı bir kere gevşetirseniz onu yine topluma uygulamaya çalışmanız çok kolay bir iş değil, yerleştirilmesi aylar alır.
Oldukça önemli problemlere yok açacak bir karar bu. Çok sayıda kişi yalnızca bu kararlar kaldırıldığı için hastalığı alacak. Bir kısmı kendisi bir kısmı da meskende kronik hastalığı olan yaşlıya götürüp onların vefatına neden olacak. Bence bu karar alınırken çok düşünülmeliydi, güzel hesaplanmalıydı.
‘KURALLARA UYAN BEŞERLER CEZALANDIRILIYOR’
Maskenin nasıl bir ziyanı vardı, anlamak mümkün değil. Maske grip, Covid-19 ve teneffüs yoluyla bulaşan birçok hastalığı azaltıyordu. Artık bunlarda da artış göreceğiz.
İyi havalandırmayı nasıl ölçecek beşerler? Bunu uygulayan ülkeler, sınıflarında karbondioksit sinyalleri bulunduruyorlar. Havalandırılması gerektiğini gösteriyor. Türkiye’de bunları yapamadan öteki ülkelerin uygulamalarına bakıp uygulama yapıyoruz. Maalesef devletin tekliflerine uyup aşısını yaptıran, maskesini takan insanlara ceza verilerek kurallara uymayan insanların onlara hastalık bulaştırmasını sağlayacak bir karar bu. Neden bu halde kurallara uyan beşerler cezalandırılıyor? Neden kurallara uymayan beşerler ödüllendiriliyor? Bunu da anlamak mümkün değil.”
‘KARARLAR NİYETLERİNİZE KARŞIT OLARAK ALINIYORSA, ORADA DURMAK ZORUNDA DEĞİLSİN’
Prof. Dr. Ceyhan, Sıhhat Bakanı Koca’nın dün, karara şerh düşen Bilim Şurası üyeleri olduğunu belirtmesine ait ise şunları söyledi:
“Bilim Şurası’nın kararları şayet sizin daima fikirlerinize aykırı olarak alınıyorsa, Bilim Konseyi istekli olarak yapılan bir iştir, orada durmak zorunda değilsin. Daima olarak sizin karşı çıktığınız kararlar alınıyorsa orada oturup o imgeyi vermeniz gerçek bir şey değil. Benim muhatabım bilim insanı olarak, Bilim Kurulu’dur. Sıhhat Bakanlığı, o işin uygulamasını ve faktörlerini kıymetlendirir.”
‘BEN ARTIK HASTALIĞIN BULAŞMASINI ENGELLEMEK İSTEMİYORUM’ KANISIYLA KALDIRILDI’
HES Kodu uygulamasının kaldırılmasına ait ise Ceyhan, şunları söyledi:
“HES Kodu uygulaması bu işi takip eden ülkelerde yapılan bir uygulama. Sonuçta, o insanlara hastalığa bulaştırma potansiyeli olan insanları kalabalığa sokmamak için alınmış bir tedbirdi. Maske nasıl mecburî olmaktan çıkarıldıysa HES Kodu da, ‘Ben artık hastalığın bulaşmasını engellemek istemiyorum’ fikriyle kaldırıldı. Toplumsal bağışıklık oluşturmak isteniyorsa, bu büsbütün yanlış bir fikir. Omicronda maalesef bağışıklık sistemi çok zayıf uyarıldığı için o denli bir toplumsal bağışıklık gelişmesi kelam konusu değil.”
‘BİLİME KARŞI DURAN İNSANLARA ÖDÜL MÜ VERİLMEK İSTENDİ’
Ceyhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Aşılar yapılamıyor. ‘Artık sonuna geldik’ bildirileri verdiğinizde, beşerler birkaç aya düzelecek bir şey için, ‘neden aşı olayım’ der. ‘Maske demek ki zararlıydı’ diye bildiriler da alıyorum. Bakanlık onlar üzere eminim düşünmüyordur. Lakin bu lafların neden söylenmesine imkan tanındı? Maske, bilim, aşıya karşı duran insanlara ödül mü verilmek istendi? Ekonomik zorluklarda daha fazla maske, aşı almak istemiyoruz iletisi mı verilmek isteniyor?”
TURKOVAC Faz-3 çalışmasını da tamamlamamışız yani nereden baksanız hiçbir şey tam yapılmıyor, pandemide o denli bir noktaya geldik. Ben şunu anlıyorum, biz doğrusunu anlatmaya çalışıyoruz süratli teşhis testleri gerekir diye. Benim gördüğüm, süratli teşhis testlerini almak bir tarafa mevcut uygulamalarımızı bile kaldırıyoruz. Bundan sonra salgınla çabada ekstra bir şey yapılmayacak. ‘Daha âlâ bir noktada olalım’ niyetiyle yeni test uygulamaları, tedbir, aşı uygulamaları üzere yaklaşımları kullanmayacağız.”
‘YENİ MUTASYON OLURSA ÇABA EDECEK SİLAHIMIZ KALMADI’
Ceyhan, açık havada maske hürlüğü ve HES kodunun kaldırılmasının yeni bir dalgaya neden olup olmayacağına ait soruya ise şu karşılığı verdi: “Biz çocuk aşısını konuşuyorduk lakin yetişkin aşılamasından da neredeyse vazgeçilmiş izlenimi oluşuyor. Ben bundan sonra çok yeni bir şey yapılacağını sanmıyorum. İnşallah bunun gerisinden makus bir dalga yaşamayız. Yaşarsak, o dalgayı denetim etmekte çok zorlanırız. Büsbütün tabiatta, virüsün rastgele davranışıyla ilgili. Tabiatta virüs kendi kendine çoğalıyor, çoğalırken mutasyona uğrayabiliyor. Beşerler ortasında çok bulaş halinde oluyorsa mutasyon riski de artıyor. Omicron’un gerisinden pek çok mutasyon gelişti lakin bunların ortasında daha makus seyreden bir mutasyon gelişme riski epeyce yüksek. Olursa gayret edecek bir silahımız kalmadı. Aşıyı da bıraktık, tedbirleri de kaldırdık. Yine hadiseler arttığında önlem alalım dediğinizde iş işten geçmiş olur.” (ANKA)
