Ewen Callaway
Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl evvel Ortadoğu da yaşayan göçebe avcı toplayıcı topluluklar eryaman Escort insanlık tarihinin en kıymetli dönüşümlerden birini gerçekleştirerek bulundukları yerde kalmaya ve ziraî üretim yapmaya başladı
Şu ana dek yayınlanan en büyük eski insan genomu derlemelerinden biri de dahil olmak üzere sincan Escort daha eski iki DNA araştırması bölgeye yerleşen avcı toplayıcıların kimliği üzerine odaklanmıştı
TARIMSAL ÜRETİM ORTA DOĞU DA BAŞLADI
Arkeolojik ve genetik deliller insanların birinci olarak Orta Doğu da ziraî üretime etlik Escort başladıklarını gösteriyor Sonraki devirde dünyanın başka bölgelerinde de bağımsız biçimde gerçekleşen bu geçiş süreci Neolitik Devrim ismiyle bilinir ve evcilleştirilen birinci bitki ve hayvan cinsleriyle bağlıdır
Antik genomlar üzerinde gerçekleştirilen daha eski araştırmalar farklı genetik miraslar barındıran ve coğrafik açıdan birbirinden farklı olan avcı toplayıcı kümelerini içeren Orta Doğu çiftçilerinin karmaşık kökenlerine işaret etmekteydi
Avrupa daki birinci tarım toplulukları çoğunlukla şu anda Türkiye nin bulunduğu Anadolu yarımadasındaki çiftçilerden oluşuyordu Almanya da bulunan Bern Üniversitesi nde bir nüfus genetikçisi olan Laurent Excoffier Peki bu beşerler Anadolu ya ve Avrupa ya göç etmeye ve tarımı yaymaya başlamadan evvel ne oldu diye soruyor
Excoffier öncülüğündeki bir araştırma takımı bu sorunun karşılığını bulmak için ilkel çiftçilerin Avrupa ya ulaştığı ana göç yollarından biri olan Tuna Irmağı boyunca güneybatı Asya ve Avrupa da yaşayan 15 avcı toplayıcı ve ilkel çiftçinin genomlarını inceledi Eldeki kalıntılar batı Anadolu da bulunan birinci çiftçi köylerinden kimileri da dahil olmak üzere pek çok farklı arkeolojik alandan elde edildi
Araştırmacılar eski gen haritalama çalışmalarında seçkin biçimde görülen yüksek kapsamlı yani yüksek kaliteli gen haritaları ortaya çıkardılar Bu adım olağanda biraz daha eksik genomlara dayanan daha evvelki DNA araştırmalarının kapsamı dışında kalan nüfusun büyüklüğünde görülen değişimler üzere demografik detaylar konusunda da data toplamalarına imkan sağladı
KARIŞTIRMA VE EŞLEŞTİRME
Excoffier in öncülüğündeki grup tarih öncesi Anadolu çiftçilerinin Avrupa ve Orta Doğu dan gelen farklı avcı kümeleri ortasında yinelenen karışımdan ortaya çıktıklarını tespit etti Bu kümeler birinci sefer günümüzden yaklaşık 25 bin yıl evvel son Buz Devri nin doruğu yaşanırken bölündüler Takımın yaptığı modelleme batılı avcı toplayıcı kümelerinin iklimin ısındığı periyotta tekrar toparlanmadan evvel neredeyse bir soy tükenişi yaşadığını ortaya koyuyor
Excoffier in takımı birinci sefer Anadolu da ortaya çıkmalarının akabinde erken tarım topluluklarının yaklaşık 8 bin yıl evvel harekete geçerek bir atlama taşını andıran biçimde batıya Avrupa ya yanlışsız ilerlediklerini saptadı Lokal avcı toplayıcılarla nadiren karıştılar Excoffier Tarımı daha da batıya taşıyan öge insanların yani tarım topluluklarının yayılmasıydı diyor Araştırması 12 Mayıs ta Cell isimli mecmuada yayınlandı
Ekibin ulaştığı bulgular 5 Mayıs ta bioRxiv isimli ön baskı sunucusunda yayınlanan ve tarih öncesini araştıran bir gen haritalama çalışmasının ortaya koyduğu bulgularla da örtüşüyor Kopenhag Üniversitesi nde paleogenetikçi olan Eske Willerslev in öncülüğündeki bir takım bu periyoda dair en büyük ve en geriye giden genom araştırması dahilinde 317 avcı toplayıcı ve ilkel çiftçinin Avrasya nın dört bir yanından toplanan genomlarını sıraladı
BALKANLAR’DAN 8 BİN 700 YIL EVVEL GÖÇ
Bu araştırma tıpkı vakitte doğulu ve batılı avcı toplayıcı kümeleri ortasında yaşanan çok eski bir bölünmeyi de ortaya çıkarıyor ve Anadolu çiftçilerinin yaklaşık 8 bin 700 yıl evvel Balkanlar dan başlayarak Avrupa ya gerçek gerçekleşen göçünün izlerini sürüyor Willerslev bir mecmuada yayınlanmasından evvel araştırma hakkında yorum yapmaktan kaçınıyor
Londra da bulunan Francis Crick Enstitüsü nde paleogenetikçi olarak vazife yapan Pontus Skoglund yeni araştırmaların daha evvel sırf geniş sınırları belirlenen ve kısmen düşük kapsama sahip az sayıdaki genoma dayanan araştırmalara kıyasla tarımın doğuşuyla ilgili daha ince detayları ortaya koyduğunu lisana getiriyor Bu makalelerin her ikisi de eski DNA ların bir adım sonra olması gereken yeri gösteriyor
Çeviren Tarkan Tufan
Kaynak Nature
