Farkındayım. Türkiye halklarının son devirde baş edeceği birçok sorun ve sorun var. Yanı başımızda hayli çetin, memleketler arası boyutları olan büyük bir savaş yaşanıyor. Ukrayna’daki çatışmalar hali hazırda sıkıntı bir dönemeçte olan ülke iktisadını yeni bir imtihana tabi tutuyor. Başka yandan yaklaşan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri siyaset dünyasını hareketlendirmiş durumda. İktidara talip iki ittifaktaki istikrarlar ve seçimle alâkalı, yabancı düşmanlığının popülizm ve oy avcılığı ismine körüklenmesi üzere gelişmeler hepimizi yakından ilgilendiriyor. Tüm bunlar yetmezmiş üzere Seyahat Davası’nda açıklanan kararlar, Kürt Sıkıntısı eksenli gelişmeler ve tabi ki bir türlü bitmek bitmeyen pandemi gündemi meşgul ediyor.
Yukarıda özetlemeye çalıştığım gelişmelerin gölgesinde Ankara’da bir Kıbrıslı gazeteci için verilen mahpus cezasının Türkiye gündeminde geniş yankı bulacağı niyetinde değilim. Buna karşın, ‘Avrupa’ gazetesinin emektar direktörü ve gazetecisi Şener Levent’e verilen cezanın (cezanın detaylarını okuyucular Duvar’ın evvelki, ilgili haberinde bulabilir) Türkiye’yi iki kıymetli açıdan etkilediğine ve ilgilendirdiğine inanıyorum. Şener Levent Davası bir yandan memleketimizin demokrasi açmazına yeni boyutlar katarken öteki yandan son yıllarda denetim dışına çıkma emareleri gösteren Türkiye-Kıbrıs bağlantıları açısından alarm verici bir gelişme olarak öne çıkıyor.
TÜRKİYE DEMOKRASİSİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Şener Levent Davası Türkiye demokrasisi (Kıbrıs özelindeki tesirinden azade olarak) neden değerli? Aslında bu sorunun karşılığı epeyce kolay. Seyahat Davasında gerek lokal gerekse de milletlerarası kamuoyunun geniş bölümlerinin yansısına neden olan kararların açıklanmasına paralel bir halde, Ankara’da yabancı bir ülkenin gazetesinin yöneticisi ve gazetecisi pozisyonundaki muhalif bir isme, gazetede yayınlanan bir karikatür/kolaj nedeniyle mahpus cezasının verildiği bilgisi gündeme yansıdı (12 aylık mahpus cezası birincinin 10 aylık cezaya sonrasında da para cezasına çevrildi). Konu bahis karikatür/kolaj ile hem fikir olup olmak ya da kelam konusu yayını beğenip beğenmemek bir yana, verilen karar adalet-demokrasi ekseninde Türkiye’nin pozisyonunun ne kadar sancılı olduğuna ışık fiyat mahiyette.
Kıbrıs Haber Ajansı’na konuşan Levent Kıbrıs’ta tıpkı davadan beraat etmesine karşın Ankara’da mahkûm edildiğine ve Türkiye’deki duruşma boyunca savunma hakkını kullanmadığına işaret ediyor. Hukukun temel unsurlarıyla ilgili problemli bir durumun ortaya çıkması bir yana, Şener Levent Davası Ankara’daki iktidarın muhalif sesler karşısında cebir ögesi içeren opsiyonlara olan bağımlılığına yeni bir örnek olarak karşımıza çıkıyor.
ANKARA-KIBRIS SINIRINDAKİ KRİZ
Şener Levent davası, Ankara-Kıbrıs çizgisindeki kriz nedeniyle de Türkiye açısından kıymet arz ediyor. Levent’in mahkûm edilmesi Ankara istikametinden Kıbrıs Türk siyasi ve toplumsal yaşantısına yönelik müdahale tezlerinin ağırlaştığı bir sürece denk geliyor. Hatırlatalım, 2021 yılında adanın kuzeyindeki cumhurbaşkanlığı seçimleri şaibeli bir ortamda gerçekleşmiş ve kimi kısımlara nazaran Türkiye’nin müdahalesi sonucu iktidar değişikliği yaşanmıştı. Kelam konusu argümanları Ankara’nın Kıbrıs Türk siyasetinin en büyük partisinin kongresine müdahalesi argümanları takip etti. Akabinde gündeme Ankara’nın kuzeydeki yeni hükümetlerin içişlerine müdahale ettiği istikametindeki bilgiler gündeme yansıdı. Tüm bu gelişmeler muhalif Kıbrıslı Türklerin Türkiye’den hudut dışı edilmeye başlandığı bir sürece denk geldi.
Ve tüm bunlar yetmezmiş üzere Ankara 2017’den sonra, Kıbrıs Türk toplumunun genelinin isteğini almadan Kıbrıs Meselesinde iki devletli tahlili yine lanse etmeye başladı. Kelam konusu ‘çözüm’ önerisi milletlerarası arenada karşılık bulmazken Kıbrıslı Türklerin acil problemlerine da karşılık vermekten uzak kaldı. Şener Levent Davası bu gelişmelerin gölgesinde, en hafif tabirle daha da ‘çetrefilleşen’ Ankara-Lefkoşa bağlarını daha da geren bir gelişme olarak çağdaş tarihteki yerini almış oldu.
Toparlayacak olursak, Şener Levent Davası havuz medyası retoriğinden bunalan, otoriter muhafazakâr paradigma karşısında sesini çıkartan, 1876 yılından beri bir türlü tamamlanamayan meşrutiyet hasreti içerisinde olan Türkiye’nin aydın, demokrat, hoşgörülü ve ‘güzel’ insanları açısından yerelde demokrasi, geneldeyse Türkiye-Kıbrıs bağlantıları açısından ‘alarm zili’ görevi görüyor. Bu bakımdan, görüşlerine katılıp katılmamızdan bağımsız olarak (yazarın kendisi birçok hususta Levent’ten farklı düşünmekte) bugün Levent’in yanında durmak, bir kent parkında ‘yitirdiklerimizin’, Berkin Elvan’ın acısıyla Gezi’yi hatırlamak ve demokrasiyle buluşacak Türkiye Cumhuriyeti utkusu kadar değerli bir görev olarak karşımızda duruyor.
