Anayasa Mahkemesi (AYM), MHP Bursa Milletvekili Mustafa Hidayet Vahapoğlu’nun 2011 yılında Kars’ta katıldığı bir iftar programında devrin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu hakkında söyledi kelamlar nedeniyle hakaret hatasından 2 bin lira tazminat ödemesi üzerine yaptığı ferdî müracaatta Vahapoğlu’nun tabir özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
DAVUTOĞLU’NA ‘AMERİKA’NIN POSTA BEYGİRİ’ DEMİŞTİ
Vahapoğlu, tazminat ödemesine yol açan konuşmasında Türkiye’nin dış siyasetini eleştirerek, “Dün Kaddafi’den ödül alabilmek için çadırının kapısında bekleyen sayın Başbakan, onun verdiği ödül ile onurlandığını söyleyen sayın Başbakan, bugün Kaddafi’nin muhaliflerini desteklemek üzere Amerika’nın posta beygiri üzere habire Dışişleri Bakanını gönderiyor” tabirlerini kullanmıştı.
YARGITAY KARARI EVVEL BOZUP SONRA ONAMIŞTI
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2014 yılında davanın reddedilmesi ve kararın bozulmasına oyçokluğuyla karar vermişti. Daire münasebetinde, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına atıfta bulunularak bilhassa siyasi kimliğe sahip olan şahısların kendilerine yönelik sert, ağır hatta incitici tenkitlere katlanması gerektiği vurgulanmış; rahatsız edici fikirlerin de tabir özgürlüğü muhafazasından yararlanması gerektiği belirtilmişti.
Ancak Mahkeme, Dairenin bozma kararına uymayarak evvelki kararında direnmişti. Direnme kararını inceleyen Yargıtay Hukuk Genel Heyeti (Genel Kurul) 2018 yılında verdiği kararda direnme kararının yerinde olduğuna hükmetmişti. Genel Heyet münasebetinde; müracaatçı tarafından kullanılan kelamların siyasetçi olan davacının katlanması gereken tenkit hudutlarını aştığı, bilhassa “Amerika’nın posta beygiri gibi” sözünün çağrıştırdığı mana prestijiyle küçük düşürücü olduğu belirtilerek kullanılan kelamların tabir özgürlüğü kapsamında kalmadığını belirtmişti.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KIRICI VE RAHATSIZ EDİCİ OLANLAR İÇİN DE GEÇERLİDİR’
Kararın nihaileşmesinin akabinde 2019 yılında AYM’ye ferdî müracaatta bulunan Vahapoğlu’nun başvurusunu inceleyen mahkeme kararında, “Başvurucu konuşmasında Suriye siyasetinden da örnekler vererek kısa vakit öncesinde dost ve müttefik olunmasına rağmen daha sonra siyasi alakaların bozulduğuna dair hatırlatmalarda bulunmuş ve Hükûmetin dış siyasette bağımsız hareket edemediğini ileri sürmüştür. Görüldüğü üzere müracaatçı, muhalefet partisinde vazife alan faal bir siyasetçi olarak Hükûmetin ve dışişleri bakanı olan davacının yürütmekte oldukları dış siyasetteki tutarsızlıkları gaye almıştır. Bu nedenle müracaatçının kelamlarını sebepsiz, şahsî bir taarruz maksadıyla sarf ettiği de değerlendirilmemiştir” tabirlerini kullandı.
“Posta beygiri” tabirinin kullanılan lisan ve üslubun muhatabı açısından rahatsız edici olduğunun kabul edilebileceği belirtilen değerlendirmede, “Ancak Anayasa Mahkemesinin pek çok kararında benimsediği üzere demokratik bir toplumun zarurî temellerinden olan ve toplumun ilerlemesi, bireyin özgüveni için gerekli temel koşullardan birini teşkil eden söz özgürlüğü, yalnızca kabul gören yahut zararsız veya kayıtsızlık içeren bilgiler ya da fikirler için değil tıpkı vakitte kırıcı, şok edici yahut rahatsız edici olanlar için de geçerlidir” denildi.
AYM, Anayasa’nın 26. hususunda teminat altına alınan söz özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmederek ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmasına karar verdi. (HABER MERKEZİ)
