Karar Gazetesi iktisat müellifi İbrahim Kahveci, 29 Mart tarihli köşesinde, ekonomik datalara nazaran AK Parti’nin en geç yaz bitiminde seçime gitmek zorunda olduğunu belirtti. Kur Muhafazalı Mevduat – KKM hesabı ile dolardaki yükselişi durdurduğunu düşünen hükümetin fiyat artışlarını durduramadığına dikkat çeken Kahveci, gelecek yıl iktisadın hükümetin kestirimlerinin çok ötesinde berbata gideceğini yazdı. KKM ile vatandaşa ödenecek paranın artırımları artıracağını ileri süren Kahveci, ihracatın iktisat üzerindeki olumsuz tesirlerine de değindi. ihracatın da fiyatları yükselteceğini belirten Kahveci’nin “Ekonomiye nazaran seçim ne vakit?” başlıklı yazısı şöyle:
Bu bilgileri aslında AK Parti için veriyorum. Şayet ekonomik duruma nazaran seçim tarihi belirleyeceklerse bu bilgileri öğrenmeleri gerekecek. Kendi takımlarının bilgilerine kalırlarsa işleri çok fakat çok sıkıntı… Bilsinler istedim!
Çünkü, seneye Haziran ayında iktisat kestirim etmediklerinden çok daha berbat olacak.
Devam edelim…
AK Parti neden seçim için seneyi bekleyemeyecek…???
Bir defa seneye enflasyon “baz etkisi” ile bir ölçü düşebilir fakat bu artırımlar bir defa heybeye girmiş oldu. O baz tesiri de o denli fazla olmayacak.
Neden mi?
Çünkü şu anda ve önümüzdeki aylarda artırımların bir nedeni de nakdî genişleme kaynaklı olacak. Mesela Kur Muhafazalı Mevduat-KKM ek ödemeleri hem Hazine’den hem de Merkez Bankası kaynaklarından yapılıyor. Bu ne demek biliyor musunuz? Karşılıksız para dağıtılacak ve enflasyona yeni bir dinamizm gelecek.
Parasal grafikleri incelediğimizde şu anda taban epey uygun. Kurlar durmasına karşın artırımların devam etmesinin bir nedeni de kısmen buradan geliyor.
***
Şu anda ülke iktisadını ayakta tutan tek kolumuz “dış talep”. Ya da şöyle söyleyelim: Ekonomimize en büyük dayanak ŞER GÜÇLERDEN geliyor.
Fakat bu durum bizim sandığımız üzere olmuyor. Yani ihracat bizi zenginleştirmiyor, bilakis yurtiçi fiyatları artırıyor ve alım gücünü düşürüyor. Kısaca diyeceğim şudur: Şayet TL paha kaybedecek ve ihracat artışı ile refaha ulaşacağız diye bekliyorsanız, hiç boşuna beklemeyin.
Bu ihracat bizi zenginleştirmiyor, bilakis yoksullaştıran bir ihracatımız var.
Ayrıca dış ticaretimiz o denli fazla vs de vermiyor. Ocak ayınca güç ve altın dışı cari istikrarda önemli bozulma var.
İhracatımız artacak ve kasaya dolar gelecek diye çok fazla hayale kapılmasak yeterli olur. Art kapı prosedürü ile doları seneye kadar hiç tutamayacağız bilesiniz.
Bu uğurda Rus oligarklara ve Rusya’ya bıraktığımız açık kapı da bizi kurtaracak sanmayalım. Bugün ABD ve AB tarafından ses çıkartılmayan arka kapı usulü yarın bir anda başımıza dert açarak kapanabilir…. Bu riski de bir kenara yazalım.
***
Gelelim bir öbür sıkıntıya…
Şu anda kamu eliyle vatandaşın direkt faturaları hafifletiliyor. Yani vatandaş endirekt fatura ödemektedir.
Örneğin elektrikte olsun doğalgazda olsun maliyetlerin değerli kısmını bütçeden karşılıyoruz. Güzel ancak hani sinema tabiri ile söyleyelim… La Kasada Para Yok…
Ya sıhhat üzere kamu hizmetlerinden kısacağız, ya da bütçe açığını patlatacağız… Ya da buradan da para basacağız. Her kapı yeni bir enflasyon yeri demek.
İşimiz çok sıkıntı.
Bugün elektrik fiyatı üreticide bile 1,75 lira lakin tüketiciye 1,56 liradan satılıyor. Halbuki elektrikte üretici fiyatının üzerine; 1-iletim 2-dağıtım 3-kayıp-kaçak 4-vergi ve fonlar eklenerek satılmaktadır. Bu durumda da üretici fiyatını 1,2 yahut 1,4 ile çarpmanız gerekiyor.
İşte bunların hepsi seçim sonrasını beklemektedir..
Sizce bu bütçe yapısına ne kadar dayanılabilir?
Direnmemiz gereken yalnızca bütçe yapısı değil, bu döviz istikrarına de daha ne kadar dayanabiliriz diye sormamız gerekiyor.
***
Kısaca özetle bitireyim: Mevcut ekonomik istikrarlara nazaran AK Parti seçime en geç yaz bitimi üzere gitmek zorundadır. Aksi halde bu ekonomik istikrarlar korunamayacağından seneye yapılacak seçimde çok daha büyük hüsran yaşayabilir.
Benden uyarması… (Kaynak)
