Oğuz Aksaç: Sanat muhafazakârlıktan uzaktır

Kesin elvankent Escort olan şu ki Aksaç bu tartışmalarının ötesinde yaklaşık 4 oktavlık sesi ezgileri söylerken kullandığı ses teknikleri sahnedeki duruşu ve izleyenleriyle kurduğu bağlantıyla bir Oğuz Aksaç tersliğine ve gerçekliğine çoktan imza attı Oğuz Aksaç ın müzikle münasebetiyle hayatla kesişim noktası işte bu ters olmanın ve bir şeyleri değiştirip dönüştürme uğraşının da rotasını oluşturuyor Daima yeni şeyler deniyor önüne bariyerler kırmızı ışıklı pürüzler koymak istemiyor Kendi tabiriyle Bugünkü Oğuz Aksaç müzikal manada dünküne ihanet edebilir Özel sesi ve hançeresiyle Anadolu müziğinden caza rock tan hip hop a funk tan blues a kadar çok geniş melodik koordinatlarda rahatça gezinebiliyor Kâh inşaat emekçilerinin gazete kâğıtları üstünde şurası sofrasına konuk olup Harput ezgilerini dillendirirken rastlıyoruz ona kâh bir rock konserinde davet edildiği sahnede

Halk müziğinin dinleyici kitlesi günden güne büyüyen ismi Oğuz Aksaç la konuştuk

Ankara nın varoşlarından Doğantepe de büyüdünüz Doğantepe Oğuz Aksaç a neler kattı

Tek katlı bir gecekonduydu meskenimiz Soframız daima kalabalıktı Muhabbetler sazlı kelamlı geceler Bahçeye inip günde 8 9 saat bağlama çalıp müzikler söylerdim Davul zurna çalıp halay çekmenin saati yoktu Tahminen de böylesi kısıtlamaların olmaması müzikal iklimimi oluşturdu Oğuz un kendini biriktirmesinde buranın rolü büyük

Neleri kimleri dinlerdiniz

Öncelikli olarak tabi ki coğrafyamızın müziklerini ve onların usta icracılarını dinlerdim Yani Anadolu müziklerini Bunun yanı sıra gecekonduda yaşayan biri olarak insanlara garip gelip şaşırtacak derecede çok çeşitli müzikler dinlerdim Louis Armstrong Miles Dives Nat King Cole Michael Jackson Frank Sinatra Rock kümelerinden Deep Purple Guns n Roses Pink Floyd U2 Dire Straits Hip Hop reggie pop müzik

TÜRKÜ DEĞİL ANADOLU ŞARKILARI

Türkü yerine Anadolu şarkıları kavramını kullanıyorsunuz Bu kavramı biraz açar mısınız

Türkiye toplumu duymak istediği duymaya hazır olduğu ve alıştığı cümlelerin dışında bir şey duymak istemiyor Müzik hayatın içinde üretilip kendini geliştirirken hayatı da değiştirip estetize eden ve bir istikametiyle toplumsal hayattan soyutlanamayacak bir dünya Münasebetiyle bu sorunu müzikal manada da yaşıyoruz Ben Anadolu da yapılan müziğin ismi türkü değil şarkıdır diyorum Zira biz şarklıyız Anadolu halklarının müziğini yapıyoruz Anadolu halklarının müziklerini söylüyoruz Burada terminolojik bir yanılgının olduğunu lisana getirdim Anında Türk sözünden neden rahatsız oluyorsun üzere ipe sapa gelmez tenkitler aldım Türk Müziği Türki Cumhuriyetleri ve yakın coğrafyalarında yapılan müziktir Buradaki nota yapısı ve dizilimini incelerseniz Anadolu Müziği nden farklı olduğunu görürsünüz Türki bölgelerinin müziklerinin ritimsel özellikleri 6 8 lik ve 2 4 lük olmasıdır Bir de Anadolu müziklerinin ritmine bakın Bağlamayı kopuz ailesine dayandırmak tarihî bir yanılgı Bağlama bu toprakların çok eski ve öz enstrümanıdır

SANAT MUHAFAZAKÂRLIK VE TUTUCULUKTAN UZAKTIR

Yaptığınız müzik söylerken kullandığınız birtakım teknikler beğenildiği kadar birtakım çevrelerce de ağır bir formda eleştiriliyor Nasıl yorumluyorsunuz bunu

Sanat dünyada olduğu üzere Türkiye de de üniversal ve ilerici dinamiklere inanan ve bu paha üzerinden hayatı tanımlayan insanların yapabileceği bir şey Bu manasıyla muhafazakârlık ve tutuculuktan uzak bir üretim hali diyebiliriz Bir şeyin yaşaması için o şeyin yenilikçi bir karakterinin olması lazım Müziğimi belirleyen şey de işte bu yenilikçiliğin ta kendisidir bana nazaran Bana Halk müziğini yeterli icra ediyorsun başarılısın neden yeni şeyler deniyorsun üzere tenkitler çok geldi Evet hakikat Yeni bir şeyler üretmeden daha çok kazanıp 40 yıl bu işin ekmeğini yiyebilirdim Fakat bunu yapamam ben Hayattan öğrendiklerim bende bu türlü bir kişilik şekillendirdi Bir işi başarıp onda çakılı kalmak bana nazaran değil Bir Anadolu müziğini benden evvel tahminen yüzlerce usta birebir biçimde seslendirmiş Tıpkı şeyi ben neden yapayım neden bu tekrara düşeyim Demin de dediğim üzere birebir cümleleri duymaya alışmışız Yeni şeyler duymayalım görmeyelim Tekrardan öteye geçmeyelim nasılsa bu türlü yönetim ediyoruz hali

Bu topraklarda ben de yaşıyorum Ben de doğal olarak bu toprakların müzikal havasını soluyorum Bu yüzden Oğuz Aksaç ı farklı biriymiş de buraya eklemlenmiş olarak tanım edemezsiniz Bu topraklarda üretilenlerde en az beni eleştirenler kadar benim de hakkımda var Ben de bu müzik hakkında konuşup yorum yapabilir kendi üretimlerimi gerçekleştirebilirim Bu üretimlerim tahminen bu coğrafyada kalıcı olma bahtı bulamayacak Bunu da vakit gösterecektir

‘ÖZÜR BEKLEYENLER BOŞUNA BEKLEMESİN’

En son Bugün Bize Pir Geldi isimli yapıtı batı enstrümanlarıyla caz formuyla yorumladınız Kimi çevrelerden reaksiyon aldınız Reaksiyonların başında Deyişlerin kutsal olduğu ve bağlamayla söylenmesi gerektiği tenkitleri vardı Hatta sizi Alevi toplumundan özür dilemeye bile davet edenler oldu Ne dersiniz

Tabii ki Alevi deyişleri bağlama ve kelam birlikteliğiyle hakikat sırrının topluma transferi üzerinde şekillenmiştir Bu manasıyla bağlama Alevi kimliğinin korunması ve yaşatılması için kolay bir çalgı kolay bir enstrüman olmanın çok ötesinde fonksiyona sahiptir Pekala Aleviliğin geleceğin dünyasında da insanlığın kadim bilgilerinin sırlarının taşıyıcısı olabilmesi için öbür tüm müzikal form ve metotlardan imkanlardan piyano gitar çello saksafon üzere enstrümanlardan yararlanmasının ne sakıncası olabilir Kozmik olmayanın hakikatte yeri yoktur Kendini caz’ formunda söz edebilen siyahi bir beşerle Türkçe Kürtçe Zazaca ağıt yakan bir Anadolulu ortasında ne fark var Bütün enstrümanlar insanlığın ortak üretimidir Bu manasıyla hepsi de kutsaldır Bugün Bize Pir Geldi yi ben bu türlü yorumladım Son analizde beğenirsiniz beğenmezsiniz dinlersiniz dinlemezsiniz Ancak unvanında dergah yahut Cemevi İdare Heyeti Başkanı sıfatı bulunan birilerinin beni aforoz edip Alevi toplumundan özür dilemeye davet etmesi trajikomik bir durum Boşuna beklemesin bu idare konseyi liderleri O davete icabet etmeyeceğim

Geniş bir ses aralığına ve sıra dışı bir hançereye sahipsiniz Bunun yanı sıra ezgileri seslendirirken enteresan ses teknikleri de kullanıyorsunuz Sizden sonra birçok müzisyen de bu teknikleri kullanmaya çalıştı Bilhassa son vakitlerde bu durum ağırlaştı Sizden evvel var mıydı bu tekniklerle Anadolu müziklerini söyleyen

1991 yılında profesyonel müziğe adım attığımda bu yeni teknikleri denedim Bunda öncü müyüm bilmiyorum ancak o devir Anadolu müziğinde bunu yapana rastlamadım Ben birçok müzik cinsini dinledim ve bunlardaki ritim ve motifler bir halde kulağıma oturdu Bu oturmuşluk da müziğimde yerini buldu Birçok his durumu ve sosyolojik süreçler tüm dünyada birebir Münasebetiyle acılar sevinçler coşkular tüm dünya insanların ortak kavramları Ben yaptığım müzikte öteki bir coğrafyadaki kişinin hislerini da tabir edebilip onun müziğimde yer bulmasını istedim ve bunu denedim Halk müziğinde yapmaya çalıştığım şey diğer kültürlerin müziğini dinleyip onların coşkularına sevinçlerine sıkıntılarına kendi müziğimizde bir yer bulabilir miyiz seyahatidir Bunu az buçuk başarabildiğime inanıyorum Daha güzelini de yapmak için olanca gücümle çalışıyorum

Sahne performansınız izleyenlerinizle kurduğunuz bağ da alışılmışın dışında ve çok etkileyici doğrusu

Sahne gösterinin yeridir sahnede gösteri yapılmadır Fakat gösteri yapmak için sahneye çıktığında işler değişir duyguyu kaybedersin Sanatın lokomotif gücünün his olduğuna inanırım Kolay değil binlerce yıllık imbikten süzülen bir duyguyu izleyicine sunup karşılıklı büyülü bir atmosfer bir güç sarmalı oluşturuyorsunuz dinleyicilerle Ben sahnede bu büyülü atmosferin tesiri altındayım diyebilirim Bu atmosferde doğal olarak hisler çok uç noktalarda yaşanıyor Onu yaşıyorum ve hissettiğim üzere davranıyorum

Üzerinde çalıştığınız yeni ses teknikleri bölge müzikleri var mı

Bazı Türk ve Moğol toplumlarının boğazdan söyledikleri müzik stili olan Tuva ya yoğunlaşmıştım Bu alanda bayağı bir uzaklık kat ettim diyebilirim Daha evvel de Hint müziği çalışmıştım Önümüzdeki süreçte Yunanistan Bulgaristan bölgelerinin müziğine yine yoğunlaşacağım Epey ağır geçen bir dönemdeyim Yöresel tınılar üstüne şekillenen Teke Tahtacı semahları ve Karadeniz formlarında besteler yaptım

NECİSİN SORUSU İDEOLOJİK YAFTALAMALAR SAYGISIZLIK

Günlük hayatta yahut röportajlarda sizi en çok hangi sorular rahatsız eder

Şu sorulardan çok rahatsız oluyorum Necisin Hangi gruptansın Benim ürettiklerim yaptıklarım hayata dair tasalarım ortada bunlardan yola çıkılarak hayatın neresine kendimi konumlandırdığım da Bu toplumda ne söylendiğinin değil nereden söylendiğinin önemsenmesinden çok rahatsız oluyorum Yani önemsenmek için kategorize edilmek gerekiyor üzere bir durum çıkıyor ortaya Bir kadro tutma kültürü ve refleksiyle bireyleri ideolojik etnik inançsal olarak bir tarafa yerleştirmek hem o bedellere hem de o bireye yapılan büyük bir haksızlık

Sezen Aksu nun müziğine bestelerine başka bir düşkünlüğünüzün olduğunu biliyorum Onu dinlerken neler hissettiğinizi anlatmıştınız bir sohbetimizde Burada da paylaşmak ister misiniz

Sezen dinlemek değişik bir şey Meskende keyifle otururken bir Sezen müziği açıyorsunuz Dinlerken yavaş yavaş ortam değişiyor vakit bükülüyor güya İntro bitiyor Sezen söylemeye başlayınca birden icra memurları kapıyı çalıyor açıyorsunuz Hiç tanımadığınız beşerler içeri doluşuyor Televizyon buzdolabı masa sandalye derken altınızdaki koltuğu halıyı çekiyorlar Perdeleri söküyorlar Koca meskende su içmeye bir bardak bile kalmıyor Yalnızlık nedir anlayıveriyorsunuz Müzik biterken son kelamın tınısı boş duvarlara çarpa çarpa dalgalanıyor başınızın içinde yankılanarak devam ediyor ve o küçücük notalar saklanacak bir yer bulamayınca pencereden kaçmaya yelteniyor Artık bir etrafsızlığın içindesiniz

Sezen dinlemek bu türlü bir şey benim için